SUY NIỆM LỜI CHÚA TUẦN VIII TN
CHÚA NHẬT VIII TN C
“Hãy tự biết mình”, đó là câu nói bất hủ của nhà hiền triết Socrates, người Hy Lạp, sống vào thế kỷ
thứ V trước công
nguyên. Nhưng tự biết mình không phải dễ, vì chúng ta chỉ thích nhìn vào người khác mà ít khi nhìn vào chính mình. Nên ta chỉ "thấy cái rác trong mắt của người anh em, mà cái xà trong con mắt của chính mình thì lại không để ý tới". Cho nên phụng vụ lời Chúa hôm nay nhắc nhở chúng ta cần phải trở về với chính mình mà chấn chỉnh lại đời sống sao phù hợp với thánh ý của Chúa.
Xin Chúa giúp chúng ta dám can đảm nhìn vào chính mình để nhận ra những lầm lỗi, thiếu sót, và khiêm tốn xin Chúa thương tha thứ và ban ơn đổi mới, để mỗi ngày ta trở nên hoàn thiện hơn.
Phụng vụ lời chúa hôm nay mời gọi chúng ta hãy can đảm
trở về với chính lòng mình để nhận ra những lầm lỗi, thiếu xót của phận người mà chân thành sám hối, xin Chúa tha thứ và ban ơn đổi mới đời
sống. Nhờ đó ta mới xứng đáng là môn đệ đích thực của Chúa Kitô.
Đúng như cổ nhân đã nói: “Nhân vô thập toàn”. Mang thân phận con người, ai trong chúng ta tránh được thiếu sót và không có tội. Lắm khi những thiếu sót và tội lỗi của chúng ta còn lớn hơn nhiều so với những người khác. Vậy mà
theo khuynh hướng tự nhiên, ta lại thường hay chỉnh sửa và lên mặt dạy đời
người khác. Thật là khó chấp nhận!
Vì thế mà tin mừng hôm
nay, Chúa Giêsu khuyên chúng ta hãy để ý đến cái “xà” trong mắt của mình hơn là quan tâm đến cái “rác” trong mắt anh em. Bởi có lấy được cái xà trong
mắt mình ra, thì mắt của ta mới được trong sáng. Nhờ đó mà ta mới có thể hướng dẫn
người khác đi đúng hướng, không lạc đường. Bằng ngược lại, ta sẽ dắt người khác
đi sai đường, lạc lối, có nguy cơ cả hai cùng lọt xuống hố mất mạng là rất
cao!
Rất mong mỗi người trong chúng ta luôn biết lưu tâm sửa đổi bản thân sao cho thật tốt. Được như vậy thì việc sửa lỗi của chúng ta dành cho tha nhân mới mang
lại hiệu quả tốt đẹp.
Xin Chúa thương thanh tẩy tâm hồn và ban ơn đổi mới
cho tất cả chúng ta, với hy vọng cuộc đời của mỗi chúng ta sẽ trổ sinh nhiều hoa trái thơm ngon, tốt lành để dâng hiến cho đời và cho người. Amen
Thứ hai: Mc
10, 17-27
Có lẽ thao thức và khát vọng lớn nhất của con người là
sự sống đời đời. Để được sự sống đời đời thì phải làm gì? Lời Chúa hôm nay sẽ
giải đáp cho chúng ta biết được điều đó.
Trong sách Giáo lý công giáo thường được thành 4
phần:
Tín lý (tin): kinh tin kính (tuyên xưng đức tin).
Luân lý (giữ): 10 điều răn (sống đức tin).
Bí tích (nhận): 7 bí tích (cử hành đức tin).
Cầu nguyện (xin): các kinh nguyện (củng cố đức tin).
Nhưng hình những người không có tín ngưỡng cũng như đa
số những người có tín ngưỡng của các tôn giáo khác chỉ chú trọng đến phần luân
lý mà thiếu quan tâm đến vấn đề niềm tin và sống niềm tin, cho nên xảy ra những
điều sai lạc trong luân lý.
Ngày hôm nay, nền luân lý Kitô giáo đề cập rất nhiều
về Mục đích và Phương tiện trong đạo đức sinh học. Một hành vi được xem là tốt
khi người ta dùng một phương tiện tốt để đạt đến mục đích tốt. Nếu thiếu đi một
trong hai yếu tố này thì kể như hành vi đó chưa tốt.
Ví dụ: Con
người không thể nhân danh mục đích giúp đỡ những người nghèo khó, mà đi cướp
bóc của cải người giàu để chia cho người nghèo. Điều này sai luật luân lý. Hay
vì nhằm mục đích giúp cho những người đau đớn vì chứng bệnh nan y được chết êm
dịu mà dùng đến thuốc an tử kết thúc sự sống của họ. Đây quả là hành vi sai
trái, tội lỗi.
Lý do vì chính Chúa là nguồn và là Đấng ban sự sống.
Sự sống là do chính Thiên Chúa tác tạo, quyền quyết định sinh tử là bởi Thiên
Chúa, con người không có quyền can thiệp vào sự sống-chết của con người.
Anh thanh niên trong bài tin mừng hôm nay mặc dù giàu
có và xem ra đạo đức nhưng anh ta vẫn không an lòng. Giữ luật lệ chín chắn cũng
như nhiều của cải xem ra không bảo đảm cho hạnh phúc nước trời. Chính vì mục
đích là nước trời đã làm cho anh ta phải thao thức.
Để đạt được mục đích tốt thì cần phải xử dụng phương
tiện tốt. Anh ta cứ tưởng chăm chú giữ những luật lệ hay giàu có là đạt được
nước trời. Nhưng anh ta thật sai lầm bởi lẽ những phương tiện đó nó lại không
hợp với mục đích hạnh phúc nước trời.
Mục đích mà Chúa Giêsu chỉ cho anh ta biết đó là Tình
Yêu, bởi chính Chúa là Tình Yêu. Có được Tình Yêu như Chúa thì giống Chúa, ở
trong Chúa, nên một với Chúa. Mà giống Chúa, nên một với Chúa, ở trong Chúa
chính là hạnh phúc nước trời.
Phương tiện Chúa Giêsu chỉ cho anh ta đạt đến mục đích
không phải là tiền bạc, của cải, cũng không chỉ là tuân giữ chay cứng những
luật lệ, nhưng phải là những việc làm thể hiện tình yêu Chúa, yêu người. Yêu
Chúa thì phải sống cậy trông phó thác vào Chúa chứ không phải là tiền bạc của
cải. Nên Chúa bảo: “hãy bán tấ cả …mà theo Ta”. Yêu người là phải
biết rộng lượng chia sẻ với anh chị em, đặc biệt những người nghèo khó “hãy
bán hết của cải mà bố thí cho người nghèo…”.
Lạy Chúa cả đời sống đạo là để được hạnh phúc nước
trời, xin cho con biết phụng sự Chúa hết lòng vì tình yêu với niềm tin tưởng
phó thác; cũng như biết quảng đại chia sẻ với anh chị em chúng con hết lòng với
tình quý mến. Nhờ đó mà con có được hạnh hạnh phúc ở đời này và cả đời sau .
Amen.
Thứ ba: Mc
10, 28-31
Con đường dẫn đến hạnh phúc quê trời không phải thoải
mái, dễ dàng. Trái lại con đường ấy đầy chông gai và thử thách, đòi hỏi chúng
ta phải nổ lực cố gắng hy sinh rất nhiều. Con đường đó cũng không hề ngắn ngủi,
đến đích chỉ trong vòng một hai ngày, trái lại nó rất dài, đòi chúng ta phải
kiên trì bước đi trong sự tốt lành từng giây phút và suốt cả đời ta.
Vì nhu cầu hưởng thụ vật chất mà ngày nay người ta có
thể dùng mọi hình thức để kiếm tiền, bất kể việc làm đó đúng hay sai, tốt hay
xấu, chính đáng hay bất chính.
Một học sinh bỏ thời giờ, sức khoẻ, tiền của và tâm
trí …cho việc học tập với mong muốn sau này mình có việc làm ổn định, có được
tương lai thoải mái. Một người nông dân suốt năm tháng vất vả gieo trồng, với
hy vọng trúng mùa, có lợi nhuận kinh tế cao. Người buôn bán cũng luôn mong được
mua may bán đắt, lời càng nhiều càng tốt.
Nhìn chung khi làm bất cứ việc gì điều đầu tiên mà ai
cũng nhắm đến đó là phải có lợi, có lời. Với suy nghĩ rất con người ấy, hôm nay
tông đồ Phêrô cũng thưa với Chúa Giêsu: “chúng con bỏ mọi sự mà theo
Thầy ?”, với ý là từ con đã bỏ tất cả mà theo Chúa, thì con có lợi gì cho
hôm nay và tương lai?
Sau khi đưa ra một loạt những việc từ bỏ: cha mẹ, anh
em, ruộng vườn, nhà cửa…Chúa Giêsu hứa sẽ trọng thưởng gấp trăm ở đời này cho
những ai dám từ bỏ theo Chúa. Ngài còn bảo đảm sự sống đời đời mai sau cho
những ai bị ngược đải vì danh Người. Phần thưởng gấp trăm ở đây không có nghĩa
là về số lượng. Nhưng phải hiểu theo nghĩa là sẽ nhận được những giá trị khác
quý giá gấp trăm lần.
Ví dụ: Những người hiến thân trong bậc tu trì, khi
chấp nhận rời xa cha mẹ, anh chị em ruột, khi đó họ lại gia nhập vào một cộng
đoàn có rất nhiều người cha thiêng liêng và anh em cùng chí hướng. Gia đình này
lớn hơn, thân thiết hơn, gắn bó hơn, yêu thương chia sẻ và giúp đỡ nhau nhiều
hơn gia đình nhỏ bé cùng chung huyết thống chúng ta nữa. Nhất là phần thưởng sự
sống đời đời mai sau. Quả đây là phần thưởng vô cùng to lớn, không gì có thể
đánh đổi được giá trị của sự sống hạnh phúc đời sau.
Còn khi Chúa Giêsu nói “kẻ đứng đầu sẽ nên sau
chót, và kẻ sau chót sẽ lên đứng đầu”. Câu nói này, Chúa Giêsu muốn
chúng ta đừng bao giờ ỷ lại hay chểnh mảng trong nhiệm vụ nhưng phải luôn hy
sinh cố gắng và kiên trì trên bước đường theo Chúa..
Lạy Chúa, ở đời tốt xấu trở như bàn tay. Có khi trước
đây họ là người tội lỗi xấu xa, nhưng giờ họ lại ăn năn hối lỗi và có đời sống
đạo đức tốt lành. Trái lại có những người trước đây là tốt lành thánh thiện
nhưng giờ họ lại bê tha, tội lỗi, xấu xa. Xin cho chúng con luôn luôn biết tỉnh
thức sẵn sàng trong bổn phận, để trong giờ Chúa đến chúng con phải là "kẻ
trước hết" trong kiên trì, cố gắng hy sinh đi theo Chúa, sống hết
mình vì tình yêu "như Chúa đã yêu".
Thứ tư: Mc
10, 32-45
Danh dự con người không hệ tại ở chức cao quyền trọng,
làm lớn hay nhỏ, nhưng hệ tại ở lòng khiêm tốn phục vụ lợi ích cho tha nhân. Đó
là sứ điệp lời Chúa muốn gửi đến chúng ta qua bài tin mừng hôm nay .
Kiêu ngạo là tự cho mình hơn người, coi thường
những người khác. Ai cũng mến người khiêm nhường và ghét người kiêu ngạo, bởi
lẽ hơn người thì kiêu mà kém người thì ghen. Đó là tâm lý của nhiều người.
Các môn đệ Chúa Giêsu, dù lâu nay theo Chúa, được dạy
bảo và huấn luyện nhiều, nhưng trong đầu các ông vẫn còn mang nặng tính kiêu
ngạo. Vì kiêu ngạo mà các ông đã không ngần ngại tranh giành chức quyền, đang
lúc Chúa Giêsu loan báo về cuộc khổ nạn của Người.
Vì kiêu ngạo muốn hơn người, nên hai ông Giacôbê và
Gioan đã xin Chúa Giêsu cho mỗi ông được ngồi bên hữu bên tả Chúa; nghĩa là
muốn được địa vị cao, có vinh dự, được làm lớn và muốn người ta phục vụ
mình trong nước của Chúa, khi Ngài lên làm vua Dân Do Thái. Cũng vì kiêu
ngạo mà những môn đệ khác sinh lòng ghen tị, khó chịu khi hai ông Giacôbê và
Gioan xin được ngồi bên hữu bên tả Chúa.
Phấn đấu để được hiểu biết hơn, tài giỏi hơn, tốt lành
hơn nhằm phục vụ lợi ích cho mình, cho người, cho xã hội và Giáo Hội là việc
nên làm. Nhưng nổ lực tranh đấu để đứng đầu mọi người, để thống trị mọi người,
để tạo uy thế cho mình, để được tư lợi và bắt mọi người phục vụ cho quyền lợi
cá nhân quả là điều đáng lên án. Cũng đáng khiển trách đối với những ai khi
thấy người khác tài giỏi hơn mình, tốt lành hơn mình, thành công hơn mình mà tỏ
ra ghen tị, khó chịu, tức giận… vì đó cũng chính là những kẻ kiêu ngạo.
Các môn đệ của Chúa Giêsu ngày xưa là thế, tự
cao tự đại, ham mê chức quyền, say mê danh vọng… cũng vẫn ích kỉ hẹp hòi, ghen
tị muốn hơn thua với nhau. Tất cả xuất phát từ tính kiêu ngạo. Mà hậu quả của
kiệu ngạo là không thể lường. Theo Kinh Thánh, Adam và Eva khi nghe lời cám dỗ
của Xatan ăn trái Chúa cấm cũng là để có được sự tinh khôn và giống Thiên Chúa
biết cả tốt xấu, hậu quả là đất mất hạnh phúc thiêng đàng.
Người kiêu ngạo chỉ thấy mình là tất cả, mình tài giỏi
hơn, khôn ngoan hơn người khác, ý của mình luôn đúng, văn thơ mình luôn hay, họ
không thấy trời cao đất rộng, như ếch ngồi đáy giếng coi trời bằng vung.
Lạy Chúa, kiêu ngạo và ghen tị là hai tật xấu cản trở
sự phát triển đời sống chúng con về mọi phương diện. Xin cho chúng con ý thức
loại bỏ hai tật xấu này để sống hoà hợp, vui vẻ với nhau, cộng tác với nhau,
đừng để con kiêu ngạo muốn hơn người, và cũng đừng để con phân bì, ghen tị khi
thấy người khác hơn mình.
Thứ năm: Mc
10, 46-52
Tin mừng hôm nay thuật lại việc Chúa Giêsu chữa đôi
mắt mù loà của anh chàng Bartimê được sáng, nhờ lời kêu xin tha thiết của anh
ta: “Lạy ông Giêsu, con vua Đavít. Xin dủ lòng thương tôi” và “ xin cho tôi
được sáng”. Chúng ta cũng bắt chước anh mù này, tha thiết xin Chúa
chữa đôi mắt tâm hồn chúng ta được sáng, để chúng ta nhận ra Chúa chính là Cứu
Chúa chúng ta, nhận ra mọi người là anh em, nhất là nhận ra Chúa nơi những
người nghèo khổ bất hạnh.
Anh mù rất đổi quen thuộc ở thành Giêricô, tên đích
danh của anh ta, ai mà không biết: Báctimê, con ông Timê chẳng xa lạ gì! Bởi lẽ
hằng ngày anh thường quanh quẩn nơi đó để xin ăn.
Mà đã mang kiếp "cái bang", thì có ai muốn
đến gần, chẳng ai muốn để ý làm gì cho vướng bận, tốn hao. Vì quen nên nhàm. Do
đó, chẳng ai muốn nhìn và cũng chẳng ai chịu nghe tiếng kêu xin của anh ta.
Nhưng người đời thường nói “có tật, có tài”. Cho dù
mọi nguời xa tránh làm ngơ, nhưng anh mù biết Đức Giêsu quan tâm và yêu thương
anh. Dẫu mọi người hôm đó không nhận ra sứ mạng Thiên Sai của Ông Giêsu,
nhưng bằng con mắt tâm hồn anh lại nhận ra sứ mạng bí mật Thiên Sai của Đức
Giêsu. Vì vậy, anh ta đã không ngần ngại lớn tiếng kêu vang Người. “Lạy
ông Giêsu, con vua Đavit. Xin dủ lòng thương tôi”. Bằng cảm nhận trực giác,
anh ta nhận ra quyền năng chữa lành nơi Đức. Vì thế, dù bị cản ngăn, cấm đoán
anh vẫn kêu xin thiết tha.
Thật tinh tường, anh ta còn thấy nơi Đức Giêsu
có một kho báu rất quý giá mà trần gian chẳng ai có, đó là quyền cứu chữa. Vì
thế, anh ta không hề xin Người tiền bạc, cơm gạo, bánh trái như mọi ngày, trái
lại anh ta xin cho được sáng mắt: “xin cho tôi được sáng”.
Nhờ nổ lực cảm nhận thế giới và con người bằng đôi mắt
của tâm hồn, của đức tin và rồi nổ lực hết sức mình để thực hiện điều cảm nhận
đó, anh ta đã được Chúa đáp lời, cho anh ta được sáng mắt như lòng nguyện ước.
Hằng ngày các môn đệ vẫn thấy, vẫn nghe Chúa
Giêsu nói, chứng kiến những việc Người làm, nhưng vì mơ tưởng địa vị cao sang,
chức cao quyền trọng nên đôi mắt họ đã bị che mờ, không nhận ra sứ mạng Messia
của Chúa Giêsu.
Cảm tạ ơn Chúa đã cho ta có được đôi mắt sáng ngời, để
nhìn đời và để làm duyên. Xin cho chúng ta có được đôi mắt sáng tâm hồn để đừng
bao giờ nhìn đời, nhìn người bằng ánh mắt (mang hình viên đạn) của vô tình,
hững hờ và khinh khi như đám đông và các môn đệ, nhưng biết nhìn đời bằng ánh
mắt của cảm thông, yêu mến chân tình.
Xin cho ta cũng có được ánh sáng của niềm tin để đừng
bao giờ hành xử vô duyên đối với nhau, nhất là đối với những người thiếu may
mắn hơn mình bằng những hành vi ngăn cản, cấm đoán như đám dân xưa. Trái lại,
xin cho chúng ta có những hành động thật đẹp, bằng những việc làm bác ái, bằng
những hy sinh phục vụ quên mình khi anh chị em cần đến chúng ta. Nhất là đừng
bao giờ có thái độ và hành vi ngăn cản những người yếu đuối, sa ngã đến với
Chúa.
Thứ Sáu:
Mc 11, 11-26
Sự kiện Chúa Giêsu đánh đuổi những con buôn ra khỏi đền thờ mà bài
Tin mừng hôm nay tường thuật, nhắc nhở chúng ta hai điều quan trọng trong đời
sống đức tin:
– Ý thức tầm quan trọng của ngôi Nhà Thờ vật chất: Bởi nơi
đây là nơi hiện diện cách đặc biệt của TC, là nơi quy tụ những người tín hữu
tôn thờ Thiên Chúa, là nơi biểu tỏ đức tin, là nơi gặp gỡ và sống tình huynh đệ
bác ái Kitô giáo, là nơi tụ họp để lắng nghe và được giải thích lời Chúa, là
nơi để lãnh nhận các ơn thiêng cao quý Chúa ban qua các bí tích và lời cầu
nguyện… Nơi đây Đức Tin của người kitô hữu mỗi ngày được nuôi dưỡng và lớn mạnh
hơn. Do đó, mỗi chúng ta cần phải ý thức tầm quan trọng và giá trị thánh thiêng
của Nhà Thờ mà chung tay xây dựng và góp phần gìn giữ Nhà Thờ được sạch đẹp;
luôn giữ thái độ xứng hợp khi bước vào Nhà Thờ; nhất là biết siêng năng kính
viếng Chúa nơi Nhà Thờ.
– Ý thức giá trị cao quý của đền thờ tâm hồn: Sự kiện Chúa Giêsu
đánh đuổi những con buôn ra khỏi đền thờ còn nhắc nhớ chúng ta về giá trị thánh
thiêng của ngôi đền thờ tâm hồn. Bởi tâm hồn chúng ta chính là nơi Thiên Chúa
Ba Ngôi thích ngự trị nhất. Nhưng rất có thể ngôi đền thờ tâm hồn chúng ta vẫn
còn ngỗn ngang bởi những toan tính lợi danh, những đam mê dục vọng. Nơi ấy vẫn
còn chất chứa nhiều tính hư tật xấu và tội lỗi nên rất cần được Chúa thanh tẩy
cho thanh sạch, hầu xứng đáng là nơi ngự trị của Thiên Chúa Ba Ngôi.
Xin cho mỗi người chúng ta biết góp phần tích cực trong việc gìn
giữ và bảo vệ ngôi nhà thờ vật chất cũng như canh tân ngôi nhà tâm hồn của mình
sao cho xứng đáng là nơi TC ngự trị. Nhờ đó mà cuộc đời của chúng ta mới có thể
trổ sinh nhiều hoa trái tốt lành, mang lại niềm vui và ơn ích cho người và cho
đời.
Thứ bảy: Mc
11, 27-33
Trong cuộc sống ngày nay, việc nhận ra được chân lý đã
là khó, nói chi sống theo chân lý quả là không dễ chút nào. Xin Chúa cho chúng
ta có được đôi tai sâu lắng như Đức Maria, để chúng ta cũng có thể nhận ra lời
chân lý từ Chúa. Và xin cho chúng ta có được sức mạnh nội tâm như Đức Maria, để
can đảm sống theo lời chân lý của Chúa dạy.
Khi thấy đời sống độc thân-khiến tịnh của các linh
mục, anh em chính quyền hay thắc mắc và đặt câu hỏi:
Làm sao các vị ấy có thể sống khiết tịnh được?
Nếu là người có thiện chí, thì lời giải thích của ta
sẽ làm cho họ hiểu và dễ chấp nhận. Ngược lại, họ hỏi để đã kích, bôi nhọ, hạ
bệ thì dù cho giải thích thề nào đi nữa thì cũng như không.
Sau khi Chúa đánh đuổi những người buôn bán, đổi tiền
ra khỏi đền thờ. Các thượng tế, kinh sư và đầu mục thấy khó chịu muốn nhổ bỏ
"cái gai Giêsu" ra khỏi mắt họ. Chính vì thế họ họp lại với nhau, bàn
luận cách thế để hạ bệ Ngài. Sau cuộc hội thảo, họ tóm kết lại thành hai
câu hỏi để gài bẫy đẩy Chúa Giêsu vào con đường chết, đó là:
1.“Ông lấy quyền nào mà làm các điều ấy?
2. “Ai đã cho ông quyền đó để ông làm các điều ấy?”
Hai Câu hỏi trên không phải vì thiện chí muốn tìm hiểu
sự thật, nhưng là để gài bẫy hạ bệ và tiêu diệt Đức Giêsu. Điều này không chỉ
xảy ra một lần trong tin mừng mà ít nhất là ba lần.
Trước những câu hỏi nhằm tìm cách gài bẫy như thế này,
Chúa Giêsu không hề trả lời trực tiếp? Vì nếu trả lời quyền ấy là do từ trời là
sẽ lọt vào khung phạm luật cao nhất của thời bấy giờ. Còn nếu trả lời không
biết, thì sẽ đánh mất niềm tin của dân chúng. Đàng nào cũng nguy.
Nhưng “võ quít dày có móng tay nhọn”. Thay vì trả lời
trực tiếp, Chúa đảo ngược tình thế nhằm đưa họ về chính cõi lòng, để tự vấn
lương tâm bằng cách đặt câu hỏi ngược lại: “Tôi xin hỏi các ông một điều, nếu
các ông trả lời đúng thì tôi sẽ nói cho các ông biết, tôi lấy quyền ai mà làm
việc đó. Vậy phép rửa của ông Gioan bởi Thiên Chúa hay bởi loài người?.”
Nếu họ trả lời phép rửa của Gioan bởi trời. Tại sao
không tin Chúa? vì chính Gioan làm chứng và loan báo về Đấng Cứu Thế là do Thiên
Chúa sai đến và có uy quyền Thiên Chúa. Còn nếu trả lời là do bởi người ta, thì
sẽ gặp phản ứng của dân chúng, vì họ tin ông Gioan là ngôn sứ bởi trời đến để
loan báo về Đấng Cứu Thế. Đàng nào cũng không được, nên họ chọn cách an toàn
nhất là: “chúng tôi không biết” cho xong chuyện. Dù biết rõ nhưng phải dối lòng.
Xin cho chúng ta biết chân thành tìm kiếm sự thật đích
thực. Đừng bao giờ vì quyền lợi hay thành kiến mà đóng chặt cửa lòng phủ nhận
chân lý.
Xin cho chúng ta biết can đảm sống thành thật trong
lời nói, ý tưởng và việc làm nhất là can đảm làm chứng cho chân lý.
Xin cho chúng ta cũng biết khiêm tốn nhận ra quyền
năng Chúa hành động trong thế giới này và luôn tin tưởng vào uy quyền của Chúa.
Amen.