SUY NIỆM LỜI CHÚA I MÙA CHAY

CHÚA NHẬT I MÙA CHAY A

St 2, 7-9; 3,1-7; Rm 5, 12-19; Mt 4, 1-11

Trong thư thứ I thánh Phêrô lưu ý chúng ta: “Anh em hãy sống tiết độ và tỉnh thức, vì ma quỷ là thù địch của anh em, như sư tử gầm thét, rảo quanh tìm mồi cắn xé” (1Pr 5,8). Thật vậy ma quỷ rất tinh ranh và là kẻ thù lớn nhất của con người nên lúc nào nó cũng tìm mọi cách để hãm hại chúng ta. Vì thế chúng ta cần phải đề phòng và tìm mọi phương cách để chống trả. Phụng vụ lời Chúa trong Chúa nhật I mùa chay hôm nay nhắc nhở chúng ta hãy lưu tâm về vấn đề đó.

- Bài đọc 1, sách Sáng thế thuật lại cơn cám dỗ đầu tiên của ma quỷ dành cho nguyên tổ loài người là ông Adam và bà Eva nơi vườn địa đàng. Nghe theo những lời đường mật của ma quỷ, 2 ông bà đã nghi ngờ tình thương của Thiên Chúa, mà nghe theo lời ma quỷ phản phúc lại tình thương của Thiên Chúa mà ăn trái cấm. Từ đó nguyên tổ không những đánh mất hết mọi ơn phúc nơi mình mà còn hệ lụy đến các thế hệ con cháu sau này.

Địa đàng trở nên hoang địa khắc nghiệt; cây trái xanh tốt, thơm ngon trở nên gai gốc đắng cay; con người trở nên bất hạnh, đau khổ, vất vả đổ mồ hôi sót con mắt mới có của ăn, nhất là phải gánh lấy hậu quả là cái chết muôn đời.

- Tin mừng thì thuật lại những cơn cám dỗ mà Chúa Giêsu phải đối mặt sau 40 ngày đêm chay tịnh nơi hoang địa. Nhưng ma quỷ đã thất bại, bởi Chúa Giêsu đã đặt trọn niềm tin tưởng vào uy quyền và tình thương của Thiên Chúa qua việc lắng nghe và làm theo sự hướng dẫn của Chúa Cha. Nhờ thế mà từ nơi hoang địa khô cằn giờ đây lại trở nên địa đàng, từ sự chết do tội của Ađam gây ra nay lại hóa thành sự sống nhờ Đức Giêsu Kitô. Nơi Đức Giêsu nộc độc của sự chết là tội lỗi đã bị đánh bại.

- Còn thánh Phaolô trong thư gửi tin hữu Rôma, đã tinh tế nhận ra được thiên ý nhiệm mầu trong chương trình cứu độ của TC, đó là: Nếu tại bởi một người là Ađam cũ bất tuân phục Thiên Chúa nên tội lỗi và sự chết đã thâm nhập vào thế gian và lan tràn đến mọi người; thì cũng bởi một người là Đức Kitô, Ađam mới đã hoàn toàn vâng phục thánh ý Thiên Chúa nên đã chiến thắng cám dỗ. Nhờ đó mà mọi người được ơn công chính hóa và được hưởng sự sống đời đời.

Cám dỗ luôn có mặt ở mọi nơi, mọi thời và không miễn trừ một ai cả. Vì thế mọi người chúng ta dù là ai đi nữa đều bị cám dỗ. Trong thực tế đã không ít lần chúng ta đã sa vào cám dỗ và đã thất bại thảm hại do khước từ tình thương Chúa và không nghe theo sự hướng dẫn của Lời Chúa. Hậu quả là gây nên biết bao đau khổ cho bản thân và làm tổn thương đến bao người. Vậy để trở nên công chính và có được sự sống đời đời, ta phải vượt thắng cám dỗ. Nhưng để chiến thắng cám dỗ ta phải noi gương Chúa Giêsu:

- Cầu nguyện và ăn chay. Có lần Chúa Giêsu nói cho các môn đệ Ngài biết: “thứ quỷ này phải phải ăn chay và cầu nguyện mới trừ được” (Mc 9,29). Trong vườn cây dầu, Chúa Giêsu cũng đã cảnh tỉnh các môn đệ: “Hãy tỉnh thức và cầu nguyện để khỏi sa chước cám dỗ, vì tinh thần thì lanh lẹ, còn xác thịt thì yếu đuối" ( Mc 26,41). Nhờ cầu nguyện ta múc lấy sức mạnh của ơn Chúa như thánh Phaolô đã có kinh nghiệm khi nói: “Ơn Ta đủ cho con” (2Cr 12,9).

- Dùng sức mạnh của Lời Chúa. Lời Chúa chính là ánh sáng soi dẫn bước đường ta đi. Chúa Giêsu đã dùng Lời Chúa như cặp mắt thần nhận ra mưu chước cám dỗ và Ngài cũng dùng chính sức mạnh của lời Chúa mà khuất phục được kẻ thù là ma quỷ.

- Đồng thời chúng ta cũng nên học theo kinh nghiệm của các nhà tu đức, bằng cách tránh xa cám dỗ. Ma quỷ là loài xảo nguyệt và rất tinh ranh nên nó có muôn ngàn cách thế để cám dỗ ta. Có khi rất mãnh liệt nhưng có lúc cũng rất ngọt ngào và êm dịu khiến làm say ngất lòng người. Nên các nhà tu đức khuyên chúng ta nên tránh xa những dịp cám dỗ bằng cách “đào vi thượng sách”!

Xin cho chúng ta biết xa lánh dịp cám dỗ, nhất là luôn say yêu Lời Chúa bằng cách lắng nghe, học hỏi, suy niệm và đưa Lời Chúa thấm nhập vào cuộc sống thường ngày của chúng ta. Nhờ thế chúng ta mới có thề sáng suốt phân biệt được đâu là mưu mô của ma quỷ, đâu là thánh ý của Chúa mà vượt thắng được những cám dỗ của ma quỷ.

Thứ hai: Lv 19, 1-2.11-18; Mt 25, 31-46

Suy niệm 1:

Nên Thánh là tiêu chí mà mọi người, nhất là những người kitô hữu phải luôn hướng đến, vì đó là lời mời gọi của Thiên Chúa "Các ngươi phải thánh thiện, vì Ta, Đức Chúa, Thiên Chúa của các ngươi, Ta là Đấng Thánh.” (Lv 19, 2). Nhưng làm thế nào để được nên thánh?

1. Bài đọc I cho chúng ta biết cần phải trung thành tuân giữ các giới răn của Chúa. Các điều răn của Chúa gồm tóm vào hai điều chính yếu:

- "Mến Chúa hết lòng, hết linh hồn và hết trí khôn". Để cụ thể hóa điều này, sách Lê-vi chỉ dạy chúng ta "không được lấy danh Chúa mà thề gian: làm như thế là ta xúc phạm đến danh Thiên Chúa." (Lv 19, 12).

- "Yêu đồng loại như chính mình". Để thực hiện cụ thể điều luật này, sách Lê-vi khuyên dạy chúng ta phải giữ đức công bằng (x. Lv 9,11-16); đồng thời cần phải loại trừ lòng ghen ghét, hận thù, oán hận ra khỏi lòng mình.

2. Còn bài tin mừng hôm nay, Chúa Giêsu mời gọi chúng ta thực thi luật tình yêu cách tích cực hơn qua những việc làm bác ái cụ thể như: "cho kẻ đói ăn, khát uống, tiếp đón khách trọ, chia sẻ quần áo mặc, giúp đỡ người đau yếu…Chúa Giêsu cũng cho biết khi giúp đỡ tha nhân nhất là những người nghèo khổ là ta làm cho chính Chúa". Như vậy bác ái đối với tha nhân chính là điều kiện cần thiết để được Chúa chúc phúc và xứng đáng đón nhận phần thưởng nước trời.

Xin Chúa cho chúng ta mùa chay biết gia tăng lòng yêu mến Chúa qua những việc làm bác ái dành cho mọi người, nhất là tận tâm giúp đỡ những người nghèo về vật chất cũng như đau khổ về mặt tinh thần. 

Suy niệm 2:

Ước muốn của người kitô hữu chúng ta là gi? Nếu không phải là được hạnh phúc nước trời làm gia nghiệp. Nhưng làm thế nào để đạt được điều mà chúng ta hằng mong ước đó? Lời Chúa hôm nay sẽ chỉ dạy chúng ta.

Thánh Gioan đã định nghĩa Thiên Chúa là “Tình Yêu”. Chúa Giêsu đi vào trần gian không chỉ thể hiện tình yêu qua việc giúp đỡ mọi người, đặc biệt là những người nghèo khổ bệnh tật,…mà còn vạch ra cho chúng ta con đường tình yêu qua cái “chết cho người mình yêu”, để rồi mời gọi tất cả những ai muốn vào nước trời phải đi vào con đường tình đó: “yêu như Chúa yêu”.

Sở dĩ chúng ta phải yêu thương mọi người vì: (1) tất cả đều do Chúa dựng nên giống hình ảnh Chúa. (2) Mọi người đều được Chúa Giêsu đổ máu để cứu chuộc. (3) Chính Chúa Giêsu cũng đồng hoá Người với tất cả những ai bé nhỏ nghèo hèn nữa. Do vậy ai giúp người, nhất là người nghèo khổ chính là giúp Chúa.

Chúng ta thường hay phân biệt hai loại nghèo: (1) nghèo mà dễ thương là những người chí thú lo làm ăn lương thiện, nhưng vì hoàn cảnh họ không khá lên được. (2) Loại nghèo khó thương, là những ai suốt ngày chỉ lo cờ bạc, rượu chè, gian tham, lười biếng không lo làm, nên sinh nghèo. Loại nghèo này đáng phải trừng phạt và loại trừ mới đáng. Tuy nhiên với cái nhìn của Chúa thì hoàn toàn khác. Loại nghèo xem ra khó thương, thì đó lại là loại nghèo đáng thương trước mặt Chúa, vì họ không chỉ nghèo vật chất mà nghèo cả tinh thần và kiến thức. Do đó họ đáng cần được yêu thương và giúp đỡ.

Mỗi người đều được Chúa kêu mời hưởng hạnh phúc muôn đời. Do đó dù con người có xấu xa, tội lỗi như thế nào đi nữa thì họ cũng là đối tượng được Chúa yêu thương và tôn trọng, nên chúng ta không có quyền loại trừ. Nhưng ta phải làm gì để nói lên tình yêu dành cho tha nhân?

Bài tin mừng hôm nay gợi cho chúng ta ý thức nổ lực thực hành sống mười bốn mối yêu người.

- Thương xác bảy mối: Cho kẻ đói ăn, kẻ khác uống, rách rưới ăn mặc, viếng kẻ liệc cùng kẻ tù đày, cho khách đổ nhờ, chuộc kẻ làm tôi, chôn xác kẻ chết…

- Thương linh hồn bảy mối: Lấy lời lành khuyên người, mở dạy kẻ mê muội, an ủi kẻ âu lo, răn bảo kẻ có tội, tha kẻ khinh dễ ta, nhịn kẻ mất lòng ta, cầu cho kẻ sống và kẻ chết.

Sống được như thế là chúng ta đã chuẩn bị hành trang sẵn sàng cho ngày Con Người đến trong vinh quang. Chắc chắn ngày ấy chúng ta sẽ đứng bên phải, thuộc hạng chiên ngoan, xứng đáng được Chúa chúc phúc và thưởng vương quốc mà Người đã dọn sẵn cho.

Xin cho mùa chay này chúng ta ý thức sống tình bác ái với tha nhân tích cực hơn bằng cái nhìn ngay thẳng và trong sáng, bằng những cử chỉ thân tình, bằng những nụ cười quý mến, bằng đôi chân ra đi đến với anh em, bằng đôi tay sẵn sàng mở rộng để chia sẻ với anh chị em, nhất là những ai nghèo khổ. Nhờ thế chúng ta sẽ nên giống Chúa và được Chúa chúc phúc lành cho chúng ta hôm nay và mai sau.

Suy niệm 3:

Điều kiện gì để ta được Chúa ban thưởng nước trời?. Và tiêu chí nào làm cho ta vui mừng trong ngày Chúa phán xét? Đó là điều mà Tin mừng hôm nay muốn nói đến. Xin cho chúng ta biết để tâm lắng nghe và thi hành những điều kiện cần thiết như Chúa muốn, nhờ đó ta mới đạt được những điều tốt đẹp mà Chúa muốn nơi ta.

Tin mừng hôm nay vén mở quang cảnh trang nghiêm trong ngày phán xét của Thiên Chúa. Ngày ấy, Đức Giêsu sẽ là Vua ngự đến trong vinh quang để xét xử muôn dân. Ngày ấy muôn dân sẽ được tập họp hai bên tả hữu trước mặt Vua Giêsu để nghe xét xử và phán quyết.

Tiêu chí xét xử trong ngày đó sẽ không dựa trên chức quyền, giàu sang, kiến thức, màu da chủng tộc hay tôn giáo…nhưng Vua Giêsu chỉ căn cứ trên tiêu chí duy nhất đó là việc làm bác ái dành cho những người bé nhỏ và nghèo khổ. Bởi những người này là hiện thân của Chúa Giêsu. Giúp đỡ họ là giúp đỡ chính Chúa Giêsu.

Phần thưởng mà Vua Giêsu dành cho họ là được đến với Người và lãnh lấy phần thưởng là gia nghiệp nước trời. Còn án phạt mà những người đã không thực thi tình bác ái đối với những người bé mọn nhất là lui khỏi mặt Người và vào lửa muôn đời đã đốt sẵn cho ma quỷ.

Thật hạnh phúc biết mấy cho những ai được ở bên hữu Vua Giêsu vì họ đã được Chúa ghi nhận công đức mà ban thưởng xứng đáng.

Trong mùa chay này, xin Chúa cho chúng ta biế sống vị tha và cố gắng hy sinh tiết chế những nhu cầu không cần thiết để góp phần vào chương trình mục vụ bác ái, giúp đỡ cho những ai đang nghèo khổ.

Thứ ba: Is 55,10-11; Mt 6,5-15.

Suy niệm 1:

Trong hoàn cảnh bị lưu đày bên Babylon. Dân Chúa phải sống trong tình trạng tủi nhục, đau khổ nên lúc nào họ cũng trông chờ ngày Thiên Chúa ra tay giải thoát họ. Họ nhớ lại lời Chúa hứa với cha ông họ và mong Ngài mau đến để thực hiện lời hứa.

Trong bố cảnh đó, ngôn sứ Isaia đã lên tiếng chấn an họ hãy an tâm vì Thiên Chúa sẽ không thất tín bao giờ.

Bằng hình ảnh mưa móc làm cho đất phì nhiêu, làm cho hạt giống đâm chồi nẩy lộc sinh hoa kết trái và đem lại cơm bánh cho con người. Isaia muốn nhấn mạnh đến hai đặc tính của Lời Chúa.

1. Lời Chúa là lời Chân lý vì thế Lời Chúa hứa với dân Ngài chắn chắn sẽ được thực hiện, vì“Cũng như mưa với tuyết sa xuống từ trời không trở về trời" thế nào thì lời Chúa hứa sẽ không bao giờ bị rút lại.

2. Lời Chúa có sức biến đổi tâm hồn và cuộc sống con người trở nên an vui và hạnh phúc, tựa như mưa sa tưới gội "làm cho đất phì nhiêu và đâm chồi nẩy lộc, cho kẻ gieo có hạt giống, cho người đói có bánh ăn" như vậy. Vì thế tiên tri Isaia kêu gọi mọi người hãy tin tưởng vào Lời Chúa và hãy để cho Lời Chúa biến đổi cuộc đời.

Còn bài tin mừng hôm nay thì mời gọi chúng ta thực hiện Lời Chúa qua hai việc làm cụ thể đó là: Cầu nguyện với lời kinh Lạy Cha và thực thi bác ái với nhau bằng việc tha thứ cho nhau. Thực thi lời dạy của Chúa Giêsu dạy tin chắn cuộc đời chúng ta sẽ tràn ngập niềm vui và hạnh phúc.

Xin cho chúng ta trong Mùa chay này biết chuyên chăm cầu nguyện và tích cực sống tình bác ái bằng việc tha thứ những lỗi lầm cho nhau nhằm góp phần xây dựng Họ đạo chúng ta trở thành cộng đoàn hiệp nhất trong đức tin và đức ái vững mạnh theo thánh ý của Chúa và ước mong của Gíao Hội.

Suy niệm 2:

Cầu nguyện là một trong ba việc làm đạo đức quan trọng mà Giáo Hội nhắc nhở chúng ta thi hành trong mùa chay thánh. Nhưng chúng ta đã cầu nguyện như thế nào? Có hợp với ý muốn của Chúa chưa? Hãy lắng nghe lời Chúa dạy hôm nay, để điều chỉnh lại việc cầu nguyện của chúng ta cho xứng hợp.

Thông thường khi nói đến cầu nguyện, đa số chúng ta đều nghĩ đến xin ơn nọ ơn kia, it ai nghĩ rằng cầu nguyện là tìm cách làm vinh danh Chúa và làm công việc của Chúa. Xin những ích lợi vật chất cho mình, đành là một điều cần, nhưng nó còn mang tính cách vị kỷ, chỉ nghĩ đến bản thân mà không quan tâm đến ý muốn của Chúa. Vì thế Chúa dạy cho các Tông đồ và chúng ta cách thức cầu nguyện sao cho phù hợp qua lời kinh Lạy Cha.

Phân tích kinh lạy cha, ta thấy gồm có bảy điều nguyện xin và được chia ra làm hai phần rõ rệt:

- Phần thứ nhất, gồm ba điều nguyện ước hướng về Chúa: 

Xin cho Thánh danh Thiên Chúa được thiên hạ nhận biết, mến yêu và phụng sự.

Xin cho Nước Cha tức là uy quyền của Chúa hay là Giáo Hội Ngài thành lập được lan rộng khắp nơi, được thống trị trong cả thế giới nhất là trong các linh hồn.

Xin cho thánh ý Cha được mọi người ở dưới đất tuân phục cách hoàn hảo cũng như các thánh ở trên trời hằng tuân phục.

- Phần thứ hai, gồm bốn lời nguyện xin: 

Nguyện xin cho nhu cầu vật chất và tinh thần cho chính bản thân ta và cho mọi người. 

Xin Chúa cho ta có đủ của ăn, để nuôi sống phần xác hằng ngày.

Xin Chúa tha nợ là tội cho ta vì đã làm mất lòng Chúa. Với điều kiện là ta cũng phải tha thứ cho những ai xúc phạm đến ta.

Xin Chúa đừng để chúng ta sa chước những cám dỗ. 

Xin Chúa cứu chúng ta khỏi mọi sự dữ, tai ương, hoạn nạn ở trần gian này.

Những lời nguyện xin ở trên phải luôn luôn được nuôi dưỡng bằng những tâm tình tin cậy, yêu mến của người con đối với người Cha. Nên người cầu nguyện phải coi Thiên Chúa là Cha, một người Cha trên hết các người Cha.

Sau khi dạy kinh lạy cha, Chúa Giêsu đặc biệt nhấn mạnh đến việc tha thứ. Đây là vấn đế khó. Mình xin Chúa tha nợ (tội) cho mình thì dể, nhưng mình tha nợ (lỗi) cho người khác quả là không dể. Sở dĩ khó bởi vì chúng ta xem trọng mình hơn Chúa. Nếu suy nghĩ kỉ chúng ta thấy rằng: chúng ta xúc phạm đến Chúa là Đấng Chí Thánh, là Đấng Tạo Dựng… thì nặng nề biết dường nào. Ngược lại người khác xúc phạm đến ta chỉ là thụ tạo thì có đáng gì. Như thế ta nợ Chúa quá nặng, người khác nợ ta thì quá nhẹ. Chúa lại lấy cái nợ nhẹ ra để làm điều kiện tha nợ nặng cho chúng ta quả là ân huệ lớn lao cho ta rồi. Nếu ta không chấp nhận đúng là ta quá dại khờ. 

Hơn nữa chẳng những Chúa không tha tội cho ta mà Chúa cũng không nhận lời cầu xin và lễ dâng của ta nữa. Chính Chúa đã nói rõ: “khi đi dâng lễ mà nhớ mình có chuyện bất hoà với anh em, thì hãy để của lễ đó mà về làm hòa với anh em đã, rồi hãy trở lại dâng của lễ sau”.

Hằng ngày, chúng ta vẫn đọc kinh lạy cha, chúng ta thờ lạy Chúa, chúng ta tôn vinh Chúa, chúng ta cầu xin những ơn hồn xác, điều đó tốt lắm. Riêng việc cầu xin ơn tha thứ cho nhau là điều rất cần nhưng chúng ta lại hay quên.

Xin Chúa giúp ta ít là trong mùa chay này biết sẵn sàng quảng đại tha thứ cho những ai đã đang và sẽ làm cho chúng ta đau lòng, nhờ đó ta mới xứng đáng được Chúa tha thứ và đón nhận dồi dào phúc lành của Người.

Thứ tư: Gn 3,1-10; Lc 11,29-32

Mặc dù được nghe rất nhiều lời giảng dạy và chứng kiến không ít những phép lạ Chúa Giêsu làm. Nhưng người Do Thái thời Chúa Giêsu vẫn cứng lòng, không ăn năn hoán cải. Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu quở trách họ rất nặng lời. 

Xin đừng để chúng ta đi vào vết xe củ như người Do Thái xưa. Nhưng cho chúng ta biết khiêm tốn đón nhận Lời Chúa và Giáo Huấn của Giáo Hội chỉ dạy mà hoán cải đời sống mỗi ngày nên tốt hơn.

"Người buồn cảnh có vui bao giờ". Việc thay đổi con người không hệ tại ở hình thức bên ngoài, nhưng trước hết là phải thay đổi tận cõi lòng, thay đổi não trạng và cái nhìn. Dù có chứng kiến bao là phép lạ, dù có vỗ tay ca ngợi không ít những lời hay ý đẹp của Chúa Giêsu, rốt cùng họ vẫn không tin. Như hết cách, Chúa Giêsu đành phải thốt lên: “Thế hệ này là một thế hệ gian ác, chúng xin điềm lạ. nhưng chúng sẽ không thấy được dấu lạ nào, ngoài dấu lạ ông Gio-na”.

Như một cố gắng cuối cùng, Chúa Giêsu đã dùng lại hai câu chuyện ngày xưa, hy vọng họ suy nghĩ lại mà thay đổi não trạng.

Nhắc lại chuyện Gio-na ngày xưa (bài đọc I), nhằm lưu ý họ rằng: Ngày xưa chỉ lời rao giảng miễn cưỡng của Ngôn sứ Giona. Vậy mà cả thành Ninivê, từ vua đến dân, từ già đến trẻ, từ người đến súc vật đều ăn chay, sám hối và khẩn xin sự tha thứ của Chúa. Vậy mà hôm nay có Người còn hơn Giona. Đấng mà Giona loan báo đã đến và rao giảng vậy mà họ lại không để tâm ăn năn hối cải. Thật đáng buồn!

Nhắc lại câu chuyện nữ hoàng phương nam vượt đường xa vạn dặm, bất chấp khó khăn, tốn kém đến để diện kiến vị vua khôn ngoan là Salômôn. Bà ta đã toại nguyện, hết lòng cảm phục sự khôn ngoan của nhà vua. Nhưng ở đây còn trọng hơn vua Salômôn nữa, vì Người chính là sự khôn ngoan của Thiên Chúa và là vua trên hết các vị vua. Thế mà họ chẳng thèm nghe. Thật đau lòng!

Chính lòng tự mãn và mù quáng đã làm hỏng hết mọi ơn phúc, vì thế không còn cách nào để tự chữa mình được nữa.

Xin cho chúng ta đừng như thế hệ Do Thái xưa mù quáng và tự mãn, nhưng trở nên giống dân thành Ninivê và nữ hoàng phương nam mau mắn lắng nghe lời Chúa và quyết tâm ăn năn sám hối; cũng như biết khiêm tốn nhận mình còn nhiều khiếm khuyết, thiếu sót, tật xấu và tội lỗi, để theo sự khôn ngoan của Chúa hướng dẫn mà sửa đổi đời sống mỗi ngày nên tốt hơn.

Thứ năm: Et 14,1. 3-5.12-14; Mt 7,7-12

Lời Chúa hôm nay khuyến khích chúng ta hãy kiên trì cầu nguyện với tất cả niềm tin tưởng vào tình thương của Thiên Chúa là Cha.

Người xưa thường nói: "Có chí thì nên; kiến tha lâu đầy tổ; góp gió thành bão; năng nhặt chặt bị; ngồi lâu câu bền; thua keo này, bày keo khác…". Nhờ thế mà “dẫu rằng chí thiển tài hèn, chịu khó nhẫn nại làm nên cơ đồ”…

Kinh nghiệm ở đời cho biết: muốn thành công bất cứ việc gì, đều đòi buộc chúng ta cũng phải dầy công vất vả. Người nông dân muốn có mùa vụ như ý thì phải chấp nhận một nắng hai sương, mồ hôi nước mắt. Học sinh muốn trở thành bác sĩ, kỹ sư... phải miệt mài đèn sách bao năm.

Kinh nghiệm ấy được cha ông ta đúc kết thành câu châm ngôn : "Có công mài sắt có ngày nên kim”. Câu châm ngôn này không chỉ đúng trong lãnh vực tự nhiên mà còn đúng cả trong lãnh vực siêu nhiên nữa.

Sách sáng thế ghi lại câu chuyện của tổ phụ Abraham khi cầu nguyện với TC. Để xin lòng khoan dung của TC, Abraham đã mặc cả với Chúa trong kiên trì, mỗi lần cầu xin ông đều hạ dần số người công chính trong thành Xơ-đôm xuống, với mong muốn xin Thiên Chúa tha phạt cho toàn thể con dân trong thành. Tựa như một vị trạng sư, Abraham đã lý luận “đôi co” và kiên nhẫn với Chúa về số phận người công chính chẳng lẽ phải chịu chung số phận với người tội lỗi sao? Nhờ thế mà cuối cùng Thiên Chúa cũng “đành chịu thua” trước sự kiên trì của ông. Bởi lẽ Thiên Chúa chính là Đấng "chậm bất bình và đầy lòng khoan dung". (X. St 16, 18-33).

Lòng kiên nhẫn cầu nguyện của ông Môsen cũng vậy. Khi ông giang tay cầu nguyện thì dân Chúa thắng thế. Còn khi ông mệt mỏi xuôi tay xuống thì quân A-ma-lếch thắng thế. (X. Xh 17, 8-13).

Thánh Phaolô trong thư gửi Timôthêô cũng đã căn dặn là phải kiên nhẫn, trung tín cầu nguyện và năng suy gẫm Lời Chúa trong Thánh Kinh.

Rồi đến dụ ngôn bà góa trong Tin mừng. Bà đã nài nỉ xin vị thẩm phán xét xử công minh nỗi oan ức cho bà. Mặc dù ông ta là vị thẩm phán bất lương, nhưng để tránh sự quấy rầy phiền phức của bà, cuối cùng ông cũng phải xét xử để phân giải cho bà.

Cuộc trở lại của thánh Augustinô luôn là một ví dụ điển hình, nói lên lòng kiên nhẫn trong việc cầu nguyện của bà mẹ Mônica. Phải mất gần 20 năm trời, lời cầu xin của bà Mônica mới được Chúa nhậm lời.

Đặc biệt bài đọc I hôm nay cho chúng ta thấy mẫu gương cầu nguyện tuyệt vời của bà Esther. Nhờ kiên tâm cầu nguyện với niềm tin tưởng vào Thiên Chúa quyền năng nên lời cầu xin của bà đã được Thiên Chúa nhậm lời.

Hơn ai hết, Chúa Giêsu biết được giá trị cao quý của việc cầu nguyện là cần thiết cho đời sống chúng ta là thế nào, nên bài Tin mừng hôm nay, Người tha thiết kêu mời chúng ta hãy kiên tâm cầu nguyện: “Anh em cứ xin thì sẽ được, cứ tìm thì sẽ thấy, cứ gõ cửa thì sẽ mở cho” (Lc 11, 9).

Xin cho chúng ta nghe lời Chúa chỉ dạy mà siêng năng cầu nguyện và cầu nguyện kiên trì với lòng tin tưởng vào Chúa là người Cha đầy lòng yêu thương chúng ta. Tin chắc Người sẽ nhận lời mà ban cho chúng ta những điều thiện hảo nhất, hơn cả những gì chúng ta cầu xin.

Suy niệm 2:

Cầu nguyện được ví như hơi thở của linh hồn nên không thể thiếu được trong đời sống thiêng liêng đức tin. Vì thế mà lời Chúa hôm nay nhắc chúng ta phải kiên trì cầu nguyện với lòng tin tưởng cậy trông vào TC là Người cha đầy lòng yêu thương chúng ta.

Ba việc đạo đức được nhắc nhiều trong mùa chay: ăn chay, bác ái, cầu nguyện. Phụng vụ lời Chúa hôm nay nhấn mạnh đến khía cạnh cầu nguyện. Nhưng không phải dạy chúng ta về nội dung, hình thức hay thái độ khi cầu nguyện, mà là tâm tình và tinh thần phải có mỗi khi chúng ta cầu nguyện với Chúa.

- Tâm tình của cầu nguyện phải là tâm thế của một người con trong tương quan với TC là Người Cha rất giàu lòng yêu thương chúng ta. Khi cầu nguyện với tâm thế đó ta sẽ không nản lòng nếu lời cầu xin của chúng ta không được Chúa nhậm lời; và ta cũng sẽ không thấy khó chịu khi gặp phải những nghịch cảnh xảy đến trong cuộc sống, bởi vì với tâm tình của một người con, chúng ta tin rằng mọi sự xảy đến với ta đều là ân sủng do Chúa tặng ban. Và chỉ khi đặt mình vào tâm thế của người con Chúa, ta mới có thể hiểu và cảm nhận được sâu sắc lời cầu xin của Chúa Giêsu trong vườn cây dầu năm xưa, khi phải đối diện với đau khổ: “Lạy Cha, nếu có thể được, xin cho con khỏi uống chén này, Nhưng đừng theo ý Con, một xin vâng ý Cha” (Mt 26, 39).

- Tinh thần của chúng ta phải có khi cầu nguyện là phải luôn tin tưởng cậy trông uy quyền và sự khôn ngoan vô cùng của TC. TC là Đấng thấu suốt mọi bí ẩn nên Người biết chúng ta cần gì và điều gì mới thật sự mang lại ích lợi cho chúng ta. Nên Tin mừng hôm nay Chúa Giêsu khuyến khích chúng ta hãy kiên vững cầu nguyện: “Hãy xin thì sẽ được, hãy tìm thì sẽ gặp, hãy gõ cửa thì sẽ mở cho. Vì bất cứ ai xin thì sẽ nhận được, ai tìm thì sẽ gặp, ai gõ cửa sẽ mở cho.”.

Nhưng trong thực tế, có những người vẫn cầu nguyện hoài mà sao không thấy Chúa nhận lời, tại sao vậy? Thánh Giacôbê cho ta biết nguyên nhân: "Anh em không có, là vì anh em không xin; anh em xin mà không được là vì anh em xin với tà ý, để lãng phí trong việc hưởng lạc" (Gc 4, 2-3). Như vậy sở dĩ lời cầu chúng ta không được Chúa nhậm lời là vì, thứ nhất không mang lại ích lợi thật sự cho chúng ta, thứ hai có thể chúng ta chưa đủ kiên trì cầu nguyện trước sự trì hoãn của Chúa. Do đó, khi cầu nguyện, chúng ta hãy ý thức điều chính yếu chúng ta phải nhắm tới trước hết, đó là "Xin cho Ý Cha được thể hiện dưới đất cũng như trên trời".

Xin Chúa cho chúng ta biết siêng năng cầu nguyện hơn trong mùa chay thánh này với tất cả niềm tin tưởng phó thác vào uy quyền và tình yêu quan phòng kỳ diệu của Chúa là Người Cha rất nhân từ. Amen.

Thứ sáu: Ed 18,21-28; Mt 5,20-26

Giết người thì ở đâu và thời nào cũng là tội nặng, vì chỉ có Chúa làm chủ sự sống mới có quyền đó. Đó là công lý! Luật của Chúa trong tin mừng hôm nay còn vượt trên công lý nữa. Công lý hay luật pháp buộc tội khi một người phạm tội. Còn Chúa, Chúa đi xa hơn, Chúa ngăn chặn ngay từ nguyên nhân, nguồn gốc đưa đến tội giết người.

Xin cho mùa chay này chúng ta biết giữ tâm hồn cũng như môi miệng cẩn trọng để khỏi sa vào tội giết người không gươm.

Chúa nói “ai giận anh em mình thì đáng bị tòa xét xử, ai mắng chửi anh em là đồ ngốc thì sẽ bị lên án trước công nghị và ai mắng chửi anh em mình là khùng thì đáng lửa trầm luân”.

Người xưa kết tội khi người ấy ra tay giết anh em mình. Còn Chúa Giêsu lên án ngay từ đáy lòng kẻ mắc tội lỗi ấy. Vì vậy, kẻ giết người thì thường bắt đầu từ chỗ ganh ghét, ghen tỵ, giận dỗi. Và Chúa cấm ngay từ trong tư tưởng đó chứ không chờ đến khi sự việc xảy ra. Chúa cấm từ trong trứng nước như vậy.

1. “Ai giận anh em mình thì đáng bị xét xử”. Giận dỗi thì ai cũng dễ mắc lắm, bởi “dày môi hay hờn, giận cá chém thớt”. Người ta chỉ giận người khác rồi mới nảy ra ý định giết người đó. Khi ta giận ai là ta muốn cho người đó khuất mắt ta, ta không muốn người đó hiện diện trên cõi đời này nữa. Cho nên giận như vậy thì chẳng khác gì giết người không dao.

2. Thái độ thứ hai được kể ngang hàng với tội sát nhân là tội khinh dể anh em mình. Chúa Giêsu nói: “Ai bảo anh em mình là đố ngốc... là đáng bị lên án trước công nghị”. Tại sao khinh bỉ người như thế mà cũng bị coi là giết người. Thưa vì khinh khi như thế, ta thường kiếm cách sát phạt họ, làm hại thanh danh họ mà không cần gươm giáo. Cho nên giết người ở đây là giết tinh thần, làm cho người khác khốn khổ, tủi nhục, tuyệt vọng, chết dần chết mòn... Đó cũng là cách giết chết nhân phẩm người anh em của ta rồi .

3. Chưa hết, Chúa Giêsu nói: “Ai mắng anh em là đồ khùng... đáng lửa hỏa ngục”. Khi ta mắng một người như vậy là ta đóng một vai trò quan án mà mình không có quyền như thế. Ta mắng một người như thế là ta hạ thấp họ xuống ngang hàng với loài vật rồi, không đáng là người nữa. Trong lòng chúng ta chất chứa những cay đắng, giận dữ, ghen ghét và ta muốn đổ hết lên đầu người khác đó là cách ta lỗi đức công bằng và phạm đến luật bác ái nên rất đáng sa hỏa ngục.

Hãy nhớ rằng khi chúng ta phạm tội giết người từ trong tư tưởng, lời nói hay việc làm là chính chúng ta cướp đi quyền của Thiên Chúa, phản bội lại tình thương của Thiên Chúa nên đáng nhận lấy hình phạt là lửa địa ngục.

Chúng ta phải ăn năn thống hối nhiều lắm vì đời chúng ta hằng gây sóng gió bằng lời ăn tiếng nói làm đau khổ, làm tan nát bao nhiêu tâm hồn. Do bởi lời nói, chúng ta sẽ bị Thiên Chúa xét xử ngày phán xét đó!

4. Tha thứ không phải là điều dễ nhưng đó lại là điều kiện để tôn vinh Thiên Chúa một cách xứng đáng: "Nếu ngươi đang dâng của lễ nơi bàn thờ mà sực nhớ anh em đang có điều bất bình với ngươi, hãy đặt của lễ trước bàn thờ, đi làm hoà với người anh em trước, rồi hãy đến mà dâng của lễ" . Tha thứ là bắt đầu lại mối tương quan tốt đẹp với người anh em, theo gương Chúa đã tha thứ và bắt đầu lại mãi với mỗi người chúng ta.

Lạy Chúa, xin dạy chúng con biết yêu thương và tha thứ như Chúa đã từng yêu thương và tha thứ cho chúng con. Amen.

Suy niệm 2:

Tin mừng hôm nay, Chúa Giêsu đòi buộc các môn đệ phải công chính hơn các Kinh Sư và Biệt Phái thì mới xứng đáng được vào nước trời.

Vậy mức độ công chính mà Chúa Giêsu đòi hỏi là ở mức độ nào?

Để biết điều ấy, trước tiên ta cần tìm hiểu sự công chính là gì?

Theo từ điển: Công là công bằng và Chính là ngay thẳng.

Theo nghĩa thánh kinh: Công chính là vâng nghe và làm theo ý Chúa. Vì thế mà tổ phụ Abraham, Đức Maria và thánh cả Giuse…được gọi là đấng công chính.

Những Kinh sư và Biệt phái được đánh giá là những người luôn nghe và tuân giữ lề của Thiên Chúa một cách nghiêm ngặt. Nên họ luôn tự cho mình là những người công chính. Nhưng sự công chính của họ chỉ được đánh giá qua những việc làm mang tính hình thức chứ không phát xuất từ ý hướng chân chính, ngay thẳng. Nên mọi việc họ làm là nhắm đến cho người ta thấy mà ngợi ca công đức của họ. Do đó nhiều lần Chúa Giêsu đã không ngần ngại lên tiếng khiển trách họ rất nặng lời: “Khốn cho các người, hỡi các Kinh sư và người Pharisêu giả hình! Các người giống như mồ mả tô vôi, bên ngoài có vẻ đẹp, nhưng bên trong thì đầy xương người chết và đủ mọi thứ ô uế.” (Mt 23, 27); “Khốn cho các người, hỡi các kinh sư và người Pharisêu giả hình! Các người nuốt hết tài sản của các bà góa, lại còn làm bộ đọc kinh cầu nguyện lâu giờ…” (Mt 23, 14). Họ không thống nhất được đời sống. Lời nói không đi đôi với hành động nên có lần Chúa Giêsu lưu ý dân chúng và các môn đệ về họ: "Các kinh sư và các người Pharisêu ngồi trên tòa ông Môsê mà giảng dạy.Vậy, những gì họ nói thì anh em hãy làm, hãy giữ; nhưng đừng theo hành động của họ mà làm, vì họ nói mà không làm.” (Mt 23, 2-3).

Vậy công chính hơn những Kinh sự và Biệt phái chính là ta phải biết thống nhất được đời sống, nghĩa là tư tưởng, lời nói và việc làm phải thẳng ngay, không quanh co, khác biệt nhau.

Để minh họa cho các môn đệ hiểu được điều ấy, Chúa Giêsu đưa ra một vài ví dụ như luật giết người. Tội giết người không chỉ bị kết án khi làm hại đến sự sống thể lý mà ngay trong ước muốn, ý định và lời nói xúc phạm đến giá trị và nhân phẩm của tha nhân đã bị xem là phạm tội giết người rồi.

Tương tự như thế luật thờ phượng Chúa ngang qua việc dâng của lễ lên bàn thờ Chúa nhưng nếu trong lòng còn nuôi hận thù, ghen ghét ai đó thì phải bỏ của lễ lại mà đi làm hòa trước đã. Được như vậy thì việc dâng của lễ lên Chúa mới được Chúa đón nhận.

Tóm lại để trở nên công chính như Chúa muốn, ta cần phải tuân giữ những điều luật Chúa dạy với tất cả ý hướng ngay lành, bằng một tình yêu chân chính. Làm được như thế ta mới xứng danh là môn đệ Chúa và đáng được hưởng niềm vui nước trời.

Thứ Bảy: Đnl 26,16-19; Mt 5, 43-48

Để xứng đáng là dân thánh Thiên Chúa nhằm thừa hưởng vinh quang, thanh danh và huy hoàng hơn mọi dân tộc, sách Đệ Nhị Luật trong bài đọc I đưa ra một số điều kiện như sau:

Phải chọn Chúa là Thiên Chúa của đời mình.

Phải hết lòng tuân giữ và đem ra thực hành các thánh chỉ, mệnh lệnh của Chúa.

Phải hết lòng tin tưởng Thiên Chúa và bước đi trong đường lối của Ngài theo gương tổ phụ Abraham.

Còn bài tin mừng hôm nay, Chúa Giêsu cũng đưa ra những tiêu chí để trở nên hoàn thiện, xứng đáng làm môn đệ của Ngài:

1. Phải "yêu thương địch thù và làm ơn cho những kẻ ghét các ngươi".

2. Hãy “cầu nguyện cho những ai bắt bớ và nguyền rủa các ngươi".

Thực hiện những tiêu chí mà Chúa Giêsu đòi hỏi không phải là điều dễ dàng. Khó nhưng không phải là không thể, bởi lẽ chính Chúa Giêsu đã nêu gương cho chúng ta. Ngài đã yêu thương đến tận cùng bằng cái chết để cho nhân loại được sống. Trên đỉnh cao thập giá Ngài đã tha thứ cho những kẻ giết hại Người và cầu xin Chúa Cha tha thứ cho chúng. "Xin tha cho chúng vì chúng không biết việc chúng làm".

Ngài còn hướng chúng ta đến mẫu gương cội nguồn Tình yêu nơi Thiên Chúa. Một tình yêu dành cho hết mọi loài và mọi người không phân biệt màu da, chủng tộc, tôn giáo. Không giới hạn giới tính nam hay nữ, hoàn cảnh giàu hay nghèo, tình trạng tốt hay xấu… tất cả đều được Ngài yêu thương. Tình yêu của Ngài tựa như "mặt trời mọc lên cho người lành kẻ dữ, và cho mưa xuống trên người liêm khiết cũng như kẻ bất lương". Và mời gọi chúng ta noi theo gương Chúa để trở nên hoàn thiện. Qua đó mọi người sẽ nhận biết chúng ta là môn đệ của Chúa Giêsu vì chúng ta có lòng yêu thương nhau như Chúa yêu.

Qua bí tích rửa tội, chúng ta được Thiên Chúa tuyển chọn trở nên dân Thánh và trở thành môn đệ Chúa Giêsu.

Xin cho chúng ta biết sống theo tinh thần của Thiên Chúa là: bao dung tha thứ, quảng đại hy sinh cho hết mọi người. Lạy Thánh Tâm Chúa Giêsu, xin uốn lòng chúng con nên giống Trái Tim Chúa.

SUY NIỆM LỜI CHÚA TUẦN VII TN

CHÚA NHẬT VII THƯỜNG NIÊN A

Mt 5, 38-48

Thánh Gioan định nghĩa: “Thiên Chúa là Tình Yêu”. Thiên Chúa dựng nên con người giống hình ảnh Thiên Chúa. Nên chúng ta cũng phải có tình yêu "như Chúa yêu". Nhưng trãi qua dòng thời gian với hoàn cảnh đổi thay, nhất là do bị lây nhiễm bởi tội lỗi nguyên tổ, nên tình yêu thuở ban đầu của chúng ta đã bị lu mờ và biến chất. Vì thế khi đến trần gian, Chúa Giêsu đã phải kiện toàn lại lề luật: “Các con đừng tưởng Ta đến để hủy bỏ lề luật hay các tiên tri. Ta không đến để hủy bỏ, nhưng để kiện toàn”. 

Yêu thương là điều luật căn bản nhất mà Chúa ban cho nhân loại, vì thế mà Tin mừng hôm nay, Chúa Giêsu mời gọi chúng ta hãy trở về với Tình Yêu như thuở ban đầu mà TC đã ban.

Để trở về với tình yêu nguyên tuyền của thuở ban đầu ấy, Chúa Giêsu mong muốn chúng ta phải xác định lại:  

- Không gian và thời gian của tình yêu: Tình yêu không chỉ bị giới hạn trong một không gian nhỏ hẹp nơi một lãnh thổ, tôn giáo hay sắc tộc… như luật của cựu ước quy định, mà nó phải được mở rộng ra khỏi vùng biên, nghĩa là tình yêu phải được hiện diện khắp mọi nơi trong trời đất; và tình yêu ấy phải liên lỉ kéo dài từ đời nọ đến đời kia vì Thiên Chúa là Tình Yêu đã phán: “Ta là Alpha và là Ômêga, là Khởi nguyên và là Cùng tận!” (Kh 21,6).

- Đối tượng của tình yêu: Tình yêu đích thực không chỉ bó buộc nơi những người thân thuộc cùng huyết thống, tôn giáo hay trong một đất nước theo như  sách luật Lêvi chỉ dạy trong Bài đọc 1 là: "Anh em ngươi, con cái dân ngươi và đồng loại ngươi"; cũng như điều mà Chúa Giêsu đề cập đến trong bài Tin mừng hôm nay: “Hãy yêu thương tha nhân, và ghét thù địch”.  Nhưng đối tượng tình yêu phải được nới rộng ra cho hết mọi người, ngay cả những người xem ta là thù địch nữa. Vì đó là điều Chúa dạy: "Hãy yêu thương thù địch và làm ơn cho những kẻ ghét các con; hãy cầu nguyện cho những ai bắt bớ và nguyền rủa các con." (Mt 5,44)

- Cách thức thể hiện tình yêu: 

Hành động thể hiện tình yêu phải vượt trên mức độ công bằng và không mang tính tiêu cực như là: "Mắt đền mắt, răng đền răng” hay “đừng chống cự lại với kẻ hung ác”; trái lại, phải mang màu sắc tích cực, cụ thể là: “nếu ai vả má bên phải của con, thì hãy đưa má bên kia cho nó nữa. Và ai muốn kiện con để đoạt áo trong của con, thì hãy trao cho nó cả áo choàng nữa. Và ai bắt con đi một dặm, thì con hãy đi với nó hai dặm. Ai xin, thì con hãy cho. Ai muốn vay mượn, thì con đừng khước từ.". 

Chưa hết, tình yêu mà Chúa Giêsu đòi buộc còn phải giống như tình Chúa yêu thương chúng ta. Đó là phải đối xử từ bi nhân hậu đối với mọi người, kể cả những kẻ không tín thờ TC như lời Đức Giê-su nói : “Thiên Chúa nhân hậu với cả phường vô ân và quân độc ác.” (Lc 6,35-36). Và  tình yêu thương ấy phải phổ quát cho hết mọi người: “Thiên Chúa cho mặt trời của Người mọc lên soi sáng kẻ xấu cũng như người tốt, và cho mưa xuống trên người công chính cũng như kẻ bất chính” (Mt 5,45). Do đó không lạ gì Chúa mời gọi chúng ta: “Các con hãy yêu thương thù địch các con, hãy làm lành cho những kẻ ghét các con, và cầu nguyện cho những kẻ bắt bớ và vu khống các con”.

Khi trở về và sống đúng với bản chất của tình yêu theo lời dạy của Chúa Giêsu quả là khó vô cùng. Biết thế nên Chúa Giêsu chỉ cho chúng ta những phương cách cần thiết để dễ dàng thực hiện:

- Nghĩ đến tâm hồn mỗi người là đền thờ của Chúa Thánh Thần nên cần trân trọng yêu thương.

- Nghĩ đến sự hiệp nhất trong cùng một thân thể mầu nhiệm nơi Chúa Giêsu. (X. bài đọc 2).

- Nghĩ đến Thiên Chúa là người Cha giàu lòng thương xót. “Đấng làm cho mặt trời mọc lên trên người lành cũng như kẻ dữ, và cho mưa trên người công chính cũng như kẻ bất lương”.

- Nghĩ về mình là con Chúa, Ngài là Cha ở trên trời.

- Nghĩ đến lời kêu gọi của Chúa, phải nên tốt hơn những người thu thuế và dân ngoại.

- Nhất là đáp lại lời mời gọi của Chúa trở nên trọn lành như Chúa là Cha chúng ta.“Các con hãy nên trọn lành như Cha các con trên trời là Đấng trọn lành". (X. bài Tin mừng)

Khi suy nghĩ đến những điều ấy, ta sẽ dễ dàng thi hành giới luật tình yêu mà Chúa Giêsu chỉ dạy, Nhờ đó ta mới xứng đáng với tình yêu Chúa và cảm thấy an vui vì biết mình sống đúng với phẩm giá của những người con cái Chúa.

Xin Chúa thanh luyện tình ta giống như tình Chúa, để ta không chỉ đối xử với nhau theo lẽ công bằng mà còn biết sống với nhau theo tinh thần bác ái kitô giáo nữa. Sống như thế ta sẽ trở nên trọn lành, xứng danh là con cái Chúa. Amen. 

Suy niệm 2:

Phụng vụ lời Chúa hôm nay đề cập đến điều luật căn bản của Chúa. Đó là luật tình yêu. Tình yêu mà Chúa Giêsu chỉ dạy không dừng lại nơi người thân cận nhưng phải được vươn xa đến hết mọi người, ngay cả những kẻ thù ghét mình nữa. Đây quả là điều luật rất khó thực hiện với khả năng giới hạn của kiếp người, nhưng sẽ không khó nếu chúng ta biết nương tựa vào ơn ban và sức mạnh của Chúa.

Vậy trong thánh lễ hôm nay, chúng ta hãy tha thiết xin Chúa ban tràn đầy ơn thiêng xuống trên ta, để chúng ta có đủ sức thực hiện điều Chúa chỉ dạy, hầu  xứng danh là môn đệ của Chúa Giêsu và trở nên con của Cha trên trời là đấng nhân lành.

Thánh Gioan định nghĩa: “Thiên Chúa là Tình Yêu”. Thiên Chúa dựng nên con người giống hình ảnh Thiên Chúa. Nên con người cũng phải có tình yêu như Chúa. Nhưng trãi qua dòng thời gian với hoàn cảnh đổi thay, nhất là do bị lây nhiễm bởi tội lỗi nguyên tổ, nên tình yêu nguyên tuyền của Thiên Chúa nơi con người đã bị lu mờ và biến chất. Vì thế khi Chúa Giêsu đến trần gian, Ngài xác định: “Các con đừng tưởng Ta đến để hủy bỏ lề luật hay các tiên tri. Ta không đến để hủy bỏ, nhưng để kiện toàn”. Qua đó, Ngài mời gọi chúng ta hãy trở về với Tình Yêu nguyên tuyền của thuở ban đầu như vốn dĩ nó là: 

-  Tình yêu mang tính chất chiều rộng:  Tình yêu không chỉ bị giới hạn trong một ranh giới hạn hẹp của một lãnh thổ, tôn giáo hay sắc tộc… nào cả theo như luật cựu ước quy định, mà phải được mở rộng ra khỏi vùng ngoại biên, nghĩa là tình yêu phải được hiện diện khắp mọi nơi trong trời đất.

-  Tình yêu mang tính chất chiều ngang: Tình yêu đích thực không chỉ bó buộc trong những người thân thuộc cùng huyết thống hay trong cùng một đất nước theo như sách luật Lêvi chỉ dạy là: "anh em ngươi, con cái dân ngươi và đồng loại ngươi"; mà tình yêu phải được mở rộng ra khỏi vùng ngoại biên và vươn đến những kẻ thù ghét mình như lời xác quyết của Chúa Giêsu trong bài Tin mừng hôm nay: “Hãy yêu thương kẻ thù và làm ơn cho kẻ ghét anh em, hãy chúc lành cho kẻ nguyền rủa anh em, và cầu nguyện cho kẻ vu khống anh em”. Như vậy đối tượng tình yêu phải được nới dài ra cho hết mọi người, ngay cả những người mà ta gọi là kẻ thù nữa.

- Tình yêu mang tính chất của chiều sâu: 

  Hành động thể hiện tình yêu phải vượt trên mức độ công bằng và không mang tính của tiêu cực như là: "Mắt đền mắt, răng đền răng” hay “đừng chống cự lại với kẻ hung ác”; trái lại, phải mang màu sắc tích cực, cụ thể là: “nếu ai vả má bên phải của con, thì hãy đưa má bên kia cho nó nữa. Và ai muốn kiện con để đoạt áo trong của con, thì hãy trao cho nó cả áo choàng nữa. Và ai bắt con đi một dặm, thì con hãy đi với nó hai dặm. Ai xin, thì con hãy cho. Ai muốn vay mượn, thì con đừng khước từ.". Chưa hết, tình yêu mà Chúa Giêsu đòi hỏi còn phải đạt đến đỉnh cao“yêu như Chúa yêu”. 

Khi trở về và sống đúng với bản chất của tình yêu theo lời dạy của Chúa Giêsu quả là khó vô cùng. Biết thế, nên Chúa Giêsu chỉ cho chúng ta những phương cách cần thiết để ta có thể dễ dàng thực hiện:

- Nghĩ đến tâm hồn mỗi người là đền thờ của Chúa Thánh Thần nên cần trân trọng yêu thương.

- Nghĩ đến sự hiệp nhất trong cùng một thân thể mầu nhiệm nơi Chúa Giêsu.

- Nghĩ đến Thiên Chúa là người Cha giàu lòng thương xót.  “Đấng làm cho mặt trời mọc lên trên người lành cũng như kẻ dữ, và cho mưa trên người công chính cũng như kẻ bất lương”.

- Nghĩ đến mình là con của Chúa và Người là Cha chúng ta.

- Nghĩ đến lời kêu gọi của Chúa Giêsu: “phải nên tốt hơn những người thu thuế và dân ngoại”.

- Nhất là phải ý thức trở nên trọn lành như Cha chúng ta trên trời:“Các con hãy nên trọn lành như Cha các con trên trời là Đấng trọn lành".

Khi suy nghĩ đến những điều ấy, ta sẽ dễ dàng thi hành giới luật tình yêu mà Chúa Giêsu chỉ dạy, bởi vì ta biết rằng làm như thế mới xứng đáng là con của Chúa.

Xin Chúa thanh luyện tình yêu trong ta, để ta không chỉ đối xử với nhau theo lẽ công bằng mà còn biết tích cực sống với nhau theo tinh thần bác ái kitô giáo nữa. Sống như thế ta sẽ trở nên trọn lành và xứng đáng là con cái của Chúa. Amen. 

Thứ hai: Mc 9,14-29

Tin mừng hôm nay Chúa Giêsu cho ta biết hậu quả tai hại của việc cứng lòng tin:

-  Là nguyên nhân chính làm hư hỏng cả thế hệ. 

Đó là lời than phiền của Chúa Giêsu khi phải đối mặt với tình trạng đau khổ của đứa bé bị thần câm điếc ám hại. “Ôi thế hệ cứng lòng, không chịu tin!”.

Sách sáng thế cho biết: Do Nguyên Tổ đã không tin vào tình thương của TC nên đã dùng tự do Chúa ban để khướt từ Ngài; với mong muốn đi tìm một hạnh phúc mà không cần TC. Từ đó đau khổ, bệnh tật và sự dữ xuất hiện lan tràn qua muôn thế hệ. Nhìn thấy những nỗi khổ đau của nhân loại cách chung, cách riêng tình trạng của đứa bé phải chịu sự khống chế của ma quỷ, Chúa Giêsu đã cất lên lời than thở “Tôi phải ở cùng các ngươi cho đến bao giờ, còn phải chịu đựng các người cho đến bao giờ nữa?”. Qủa vậy, một khi con người không còn ý thức sự hiện diện của Chúa trong cuộc sống mình, thì hậu quả thật khôn lường xảy ra, không chỉ làm hư hỏng đến thế hệ tương lai mà còn hư hoại cả vũ trụ này nữa.

- Là lý do làm cho các môn đệ không thể khống chế được ma quỷ.

Chính Chúa Giêsu cho biết lý do tại sao các môn đệ không thể chữa lành được đứa bé bị quỷ ám. Đó là vì họ thiếu đức tin.

- Trước hết là đức tin của các môn đệ. Đức tin của các môn đệ còn yếu kém nên các ông đã không thể khống chế được sức mạnh của thần câm điếc ám hại đứa bé được. Điều này đã được minh chứng qua là lời trình báo của cha đức bé với Chúa Giêsu: “Tôi đã nói với các môn đệ Thầy để họ trừ tên quỷ đó, nhưng các ông đã không làm nổi”.

- Tiếp đến là đức tin của người cha đứa bé. Cũng vì đức tin của người cha đức bé vào các môn đệ không được vững mạnh là nguyên do làm cho các môn đệ không thể khống chế được ma quỷ. Nên Chúa Giêsu đã chỉnh sửa lại niềm tin nơi ông: “Sao lại nói: nếu Thầy có thể? Mọi sự đều có thể đối với người tin”. 

Nhận ra được đức tin của mình còn yếu kém. Nên ông đã khiêm tốn kêu xin Chúa tăng cường đức tin cho ông: “Tôi tin! nhưng xin Thầy giúp lòng tin yếu kém của tôi”. Chính nhờ lòng khiêm tốn và đức tin của ông được củng cố vững mạnh mà đứa con yêu quý của ông đã được Chúa Giêsu ra tay cứu chữa. 

Đọc Phúc âm, chúng ta thấy hầu hết những phép lạ mà Chúa Giêsu thực hiện đều khởi đi từ lòng tin của con người. Nên Chúa Giêsu đã quả quyết mạnh mẻ với người cha của đức bé: “Mọi sự đều có thể đối với người có lòng tin” (Mc 9, 23).

Xin Chúa cho chúng ta biết gia tăng cầu nguyện và ăn chay hãm mình để đức tin nơi chúng ta được củng cố thêm vững mạnh, nhờ đó ta mới có thể vượt thắng được mọi cám dỗ và đủ sức mạnh để khống chế được sức mạnh của ma quỷ.

Thứ ba: Mc 9, 30-37

Tin mừng hôm nay cho biết, trong khi Chúa Giêsu loan báo về cuộc khổ nạn của Người sắp xảy đến, thì các tông đồ lại không muốn nghe và không muốn hiểu, chỉ vì những lời loan báo của Chúa Giêsu đi ngược lại ước vọng trần tục của các ông. Xin Chúa giúp chúng ta biết can đảm vượt lên những khuynh hướng tự nhiên của con người để biết khao khát sống theo tinh thần của Chúa chỉ dạy. 

Kinh nghiệm cho thấy, mỗi người có những sở thích hay “gu” khác nhau về: ăn mặc, giải trí, nghề nghiệp, bạn bè và lý tưởng…

Có thể nói “gu” của các tông đồ là được làm lớn, được ca tụng, được vinh dự… Do đó không lạ gì khi Chúa Giêsu loan báo về cuộc khổ nạn của Người lần thứ hai: “Con Người sẽ bị nộp vào tay người ta và họ sẽ giết Người. Khi đã bị giết, ngày thứ ba, Người sẽ sống lại”, thì các tông đồ hình như không thích nên không hiểu hay không muốn hiểu, bởi điều đó phải là “gu” mà các ông mong muốn nên“các ông sợ không dám hỏi Người”.

“Gu” các tông đồ muốn là được làm lớn, đứng đầu nên“dọc đàng các ông tranh luận xem ai là người lớn nhất” (Mc 9, 34).

“Gu” mà các tông đồ là muốn dễ dãi nên sau khi Chúa Giêsu loan báo về cuộc khổ nạn lần thứ nhất, tông đồ Phêrô đã đứng ra can ngăn và đã bị Chúa Giêsu quở trách nặng lời: “Satan, hãy lui đi, vì ngươi không biết việc Thiên Chúa, mà chỉ biết việc loài người” (Mc 8, 33).

“Gu các tông đồ là muốn thống trị nên có lần ông Giacôbê và Gioan đã xin Chúa Giêsu sai lửa trời xuống để thiêu hủy làng Samaria vì không đón tiếp thầy trò các ông. “Thưa Thầy, Thầy có muốn chúng con khiến lửa từ trời xuống thiêu hủy chúng nó không?” (Lc 9, 54). 

“Gu” các tông đồ là muốn độc quyền ân huệ Chúa nên không muốn cho người khác làm phép lạ như Thầy mình. “Ông Gioan nói với Đức Giêsu:“Thưa Thầy, chúng con thấy có người lấy danh Thầy mà trừ quỷ. Chúng con đã cố ngăn cản, vì người ấy không theo chúng ta” (Mc 9,38).

Tóm lại “gu” của các tông đồ khi theo Chúa Giêsu là vì quyền lực để được người khác phục vụ và tận hưởng vinh quang. Vì thế, những gì đi ngược lại với “gu” ấy đều nằm ngoài tai của các ông.

Rất có thể “gu” của các tông đồ cũng là  “gu” của chúng ta. Nhưng đó không phải là “gu” mà Chúa Giêsu muốn. “Gu” mà Chúa Giêsu mong muốn nơi người làm lớn, đứng đầu và lãnh đạo theo tinh thần môn đệ của Chúa Giêsu phải là:

- Tận tình phục vụ người khác trong khiêm tốn. 

“Ai muốn làm lớn nhất, thì hãy tự làm người rốt hết và làm đầy tớ mọi người”. Khi người lãnh đạo biết hạ mình xuống như trẻ nhỏ để phục vụ người khác cách vô vị lợi thì lúc ấy hình ảnh và giá trị của người lãnh đạo mới đẹp, thanh cao và đáng quý biết mấy. Ước mong trong đạo, ngoài đời đều có những vị lãnh đạo mang tinh thần ấy!

- Mở lòng đón tiếp mọi người, nhất là những người bé nhỏ. 

Lẽ thường tình ở đời, chúng ta thường thích tiếp đón và liên hệ với những người có chức vụ cao, vai trò lớn và những ai giàu sang; còn những người thấp cổ bé miệng, nghèo khó có vẻ không ai muốn qua lại. Phải chăng chúng ta chỉ xem trọng những mối tương quan nào có lợi cho chúng ta? Nhưng Chúa lại không muốn như thế. Chúa muốn chúng ta hãy vì danh Chúa mà đón tiếp những ai bé nhỏ, nghèo hèn. Khi chúng ta đón tiếp những ai bé nhỏ nghèo hèn là đón tiếp chính Chúa, không những là đón tiếp Chúa mà còn là đón tiếp Thiên Chúa Cha, vì Chúa Giê-su chính là Thiên Chúa nhập thể làm người. Chúa Giê-su đã từng nói về ngày phán xét chung: Ngày đó, Chúa sẽ xét hỏi mọi người về đức ái. Phần thưởng hay hình phạt là tùy thuộc vào việc có giúp đỡ những người đói ăn, khát nước, bệnh tật, trần truồng, khách lỡ đường, kẻ tù tội hay không? Đón tiếp và tận tâm giúp đỡ những con người đó chính là làm cho Chúa. Hy vọng mọi người đều có thái độ đón tiếp ân cần, quảng đại với hết mọi người, nhất là người nghèo!

Xin cho chúng ta biết từ bỏ “gu” làm lớn theo kiểu thế gian  để chấp nhận “gu” lãnh đạo theo tinh thần của Chúa mà sẵn sàng mở lòng đón tiếp những người bé nhỏ, nghèo hèn với tấm lòng yêu thương chân thành; và tận tâm phục vụ mọi người với lòng khiêm tốn, vô vị lợi theo gương Chúa Giêsu, cho dẫu phải trải qua con đường thập giá.

Thứ tư Lễ Tro

Mt 6,1-6.16-18

Suy niệm 1:

Hôm nay cùng với Giáo Hội, chúng ta bước vào mùa chay thánh. Mùa chay thánh có thể được ví như mùa cải lương. Bởi lẽ mùa chay không chỉ mời gọi chúng ta thay đổi cách sống bên ngoài, nhưng trên hết là biến đổi tận bên trong cỏi lòng. Nghĩa là biến đổi từ tâm xấu trở nên tốt, từ tâm bất chính trở nên chính tâm, từ giả tâm trở nên thật tâm , từ ác tâm trở về với lương tâm ngay chính của thuở ban đầu Chúa tác tạo.

Khởi đầu mùa chay (mùa cải lương) bằng nghi thức xức tro lên đầu, như là bí tích mời gọi chúng ta ý thức về thân phận bụi tro, mang nhiều tội lỗi mà khiêm tốn xin ơn hoán cải. Nhận ra mình tội lỗi thì mới thật lòng xin ơn tha thứ, có được ơn tha thứ thì mới mong được biến đổi.

Ước gì mùa chay thánh này là dịp thuận tiện, là cơ hội tốt làm chuyển biến cuộc đời chúng ta trở nên tốt đẹp theo ý Chúa muốn và Giáo Hội mong đợi.

Cử chỉ mà chúng ta nhận tro trên đầu nói lên dấu chỉ của lòng sám hối.

Vậy sám hối là gì ?

Từ ngữ Do thái dùng để chỉ sự sám hối có ý nghĩa sâu sắc. Đó là danh từ của động từ có nghĩa là “quay lại”. Sám hối là từ bỏ điều dữ và quay lại cùng Thiên Chúa, thay đổi cách ăn nết ở, cải tạo đời sống luân lý của tòan dân tộc hoặc của cá nhân.

Sám hối, theo tiếng Hy lạp là “Metanoia” có nghĩa là “thay đổi” = meta… não trạng = noia. Như vậy sám hối có nghĩa là sự đổi mới của con người từ trong con người, từ trong tâm hồn, biểu lộ qua ngôn ngữ và hành vi. Không phải chỉ như người bộ hành xoay mặt ngó lui thấy mình đi lầm đường rồi thôi, mà phải đi trở lại để đi vào đúng con đường chính.

Như vậy sám hối không phải chỉ là thay con người ở hình thức bên ngoài, mà là thay đổi chính nội tâm, biểu lộ ra bên ngoài qua ngôn ngữ và hành vi.

Tin mừng hôm nay mời gọi chúng ta sám hối hay là trở về trong các mối hiệp thông.

1. Hiệp thông giữa con người với nhau (chiều ngang).

Không biết vô tình hay hữu ý mà tin mừng hôm nay, trước tiên Chúa Giêsu lại nhắc nhở chúng ta chỉnh đốn lại mối hiệp thông đối với nhau. “khi làm việc lành phúc đức, anh em phải coi chừng, chớ có phô trương cho thiên hạ thấy”.

Về cách làm việc lành phúc đức hay gọi là làm việc bác ái, thì Chúa dạy ta đừng thổi loa trước như bọn giả hình để cho người ta ca tụng. Chúa cảnh giác những người làm việc thiện chỉ để khoe khoang và lấy tiếng khen, để người ta ca tụng mình. Nếu để người khác ca tụng mình dưới đất thì ta đã được thưởng công rồi, không còn công phúc trước mặt Chúa nữa. Nếu không cẩn thận thì những việc quyên góp bác ái của ta chỉ nhằm để lấy điểm thì thật là tai hại. 

Ðể được gọi là việc bác ái, ta cần chia sẻ những gì là của mình, cho đi chính những gì mình cần, theo tinh thần của người đàn bà goá đã bỏ vào hòm tiền hai đồng bạc thì mới đáng quý. Còn nếu chỉ cho những thứ mà mình không dùng đến thì chẳng có giá trị gì.

Trở về sống hiệp thông trong tình bác ái với anh em là chúng ta phải vượt ra khỏi võ ốc của sự ích kỉ nhỏ nhen chính mình để đến với tha nhân bằng sự cảm thông và tha thứ, cho dầu gặp phải những lừa dối và vô ơn. Đến với mọi người bằng san sẻ chia xớt, cho dẫu gặp toàn những vong ơn bội bạc. Đến với anh chị em bằng tiếng cười cởi mở chân thành, dù gặp toàn những đắng cay muộn phiền.

Biết làm việc lành phúc đức trong âm thầm, hy sinh như thế là chúng ta đã trở về với con người thật với ý thức “ tất cả là bởi ân huệ Chúa ban”; “đã lãnh nhận nhưng không thì trao ban nhưng không”. Cho đi mà không toan tính như thế mới đáng được Chúa trả công.

2. Hiệp thông với Chúa (chiều cao)

Khởi đầu mùa chay, Chúa cũng mời gọi chúng ta trở về sống tình hiệp thông với Chúa qua đời sống cầu nguyện và cách thức cầu nguyện. “ Khi cầu nguyện, hãy vào phòng, đóng cửa lại…”.

Những người Pharisêu là những người chỉ muốn người khác biết họ cầu nguyện và cho họ là đạo đức. Nên thường thích chọn những nơi đông người. Không phải vì cầu nguyện nơi đông người là xấu, nhưng nó trở nên không xứng khi việc cầu nguyện trở nên một sản phẩm để đưa ra quảng cáo nhằm thu hút khác hàng.

Theo cách giải thích của thánh Ambrôxiô thì vào phòng đóng cửa lại mà cầu nguyện, có nghĩa là vào căn phòng nội tâm của nhà linh hồn, là nơi người ta lưu trữ tư tưởng, cảm tình. Cầu nguyện là lúc ta hiệp thông với Chúa, nhận ra Chúa là Đấng nhân hậu và yêu thương. Trở về với Chúa qua cầu nguyện là để mở lòng đón nhận tình thương tha thứ của Chúa. Trở về với Chúa để ta nhận ra đường lối và sự chỉ dạy của Người. Trở về với Chúa ta mới nhận ra những khuynh huớng xấu và những tội lỗi của mình mà sửa đổi ăn năn. Nhất là hiệp thông với Chúa qua cầu nguyện ta tránh khỏi sa chước cám dỗ (x.Mt 22, 20).

3. Hiệp thông với chính mình (chiều sâu)

Cuối cùng Chúa mời gọi chúng ta hãy trở về để sống tình hiệp thông với chính mình bằng việc ăn chay, kiêng thịt, hi sinh, hãm mình.

Sau Công đồng Vaticanô II, luật ăn chay kiêng thịt trở nên đơn giản: chỉ buộc kiêng thịt vào các ngày thứ sáu mùa chay và ăn chay cùng với kiêng thịt vào thứ Tư lễ Tro và thứ Sáu Tuần thánh. Ðiều đó khiến nhiều người lầm tưởng rằng luật ăn chay kiêng thịt đã trở nên lỏng lẻo dễ dãi. Tuy nhiên nếu đi sâu vào vấn đề, người ta thấy không phải vậy. Thiết tưởng ngày nay nhiều người công giáo cần phải xét lại việc ăn chay kiêng thịt.

Sống trong xã hội kĩ nghệ hoá tiêu thụ, người ta thấy thịt thà quá dư thừa. Vì thế ăn cá cũng là dịp tốt cho sức khoẻ. Vả lại những người thích ăn đồ biển thì việc kiêng thịt cũng không hẳn là việc hãm mình đáng kể. Có những người kiêng thịt mà lại đi ăn tôm hùm chẳng hạn - vừa mắc tiền vừa ngon lành - thì làm sao gọi là hi sinh hãm mình?

Ðiểm lợi ích của việc ăn chay là không những để giữ gìn sức khoẻ phần xác, mà còn giúp gia tăng sức mạnh thiêng liêng hầu chống trả cám dỗ.

Nếu người ta kiêng ăn uống chỉ nhằm mục đích giữ gìn sức khoẻ phần xác cho khỏi mập hay cao máu, hay để làm giảm chất béo cholesterol, thì việc ăn chay kiêng thịt của họ không có giá trị thiêng liêng vì thiếu động lực tôn giáo thúc đẩy. Vì vậy, muốn có giá trị thiêng liêng, người ta phải đem động lực tôn giáo vào việc kiêng cữ đồ ăn thưc uống. Mục đích của việc ăn chay kiêng cữ là để tạo nên một khoảng trống trong dạ dày hầu giúp người ta cảm thấy được sự trống rỗng trong tâm hồn mà đi tìm Chúa và mời Chúa vào để lấp đầy sự trống rỗng. Nói cách khác mục đích của việc ăn chay kiêng cữ là để cho tâm trí được thanh thoát hầu dễ vươn lên thượng giới.

Ngoài ra Giáo hội mong muốn người tín hữu tự nguyện ăn chay kiêng thịt vào những ngày khác. Ai tưởng luật ăn chay cho người Công giáo là khắt khe, thì nên tìm hiểu xem tín đồ Phật giáo và Hồi giáo giữ chay ngặt hơn gấp bội như thế nào.

Ngoài việc kiêng cữ đồ ăn thức uống, Giáo hội còn mong muốn người tín hữu không những kiêng thịt, nhưng còn kiêng miệng lưỡi, lỗ tai, con mắt, để chỉ nói, chỉ nghe, chỉ nhìn xem những gì đáng nói, đáng nghe và đáng xem, nghĩa là những gì lành mạnh hoá cho sức khoẻ tâm linh. 

Do đó, việc ăn chay kiêng thịt của người kitô hữu, không phải là để được kính nể và được tiếng khen tặng như những người Biệt Phái. Nhưng nhằm rèn luyện ý chí, làm chủ bản thân và kiềm chế những đòi hỏi bất chính của bản năng. Nhờ thế mà tâm hồn được thanh thoát và vươn lên tới những giá trị cao quý, thánh thiêng. Việc ăn chay, kiêng thịt cũng nhằm giúp chúng ta ý thức và chia sẻ phần hy sinh trong chay tịnh để trợ giúp cho những ai thiếu thốn, khó nghèo đang cần đến chúng ta.

Sự trở về trong các mối hiệp thông dĩ nhiên là việc làm thường xuyên, nhưng những mạng hiệp thông này cần được lưu ý ra soát và sửa chữa cho thật tốt trong mùa chay. Xin cầu chúc quý ông bà anh chị em mùa chay thánh thật thánh thiện.

Suy niệm 2:

Chúng ta cùng với Giáo Hội bước vào mùa chay thánh. Khởi đầu mùa chay bằng nghi thức xức tro trên đầu, điều này cho chúng ta hiểu rằng: Thân phận con người chúng ta nhỏ bé, thấp hèn như tro bụi nhưng đã được Thiên Chúa yêu thương hóa kiếp làm người.

Cử chỉ nhận tro xức trên đầu cho biết con người ta mang nhiều tội lỗi cần khiêm tốn ăn năn sám hối, xin Chúa thứ tha, đổi mới đời sống. Nhận tro xức lên đầu cũng nhắc chúng ta nhớ ngày nào đó, chúng ta cũng trở về tro bụi. Đó là ý nghĩa của thánh lễ hôm nay.

Bắt đầu Mùa Chay, Giáo Hội đưa ra nhiều phương cách để giúp chúng ta chữa trị tâm hồn: Đó là xức tro, cầu nguyện, ăn chay và làm phúc bố thí.

-  Xức tro chỉ sự khiêm nhường: Khi chấp nhận được xức tro trên đầu là ta chấp nhận sự thấp kém, chấp nhận sự chóng qua mau tàn của mình. Chính ông Abraham đã khiêm hạ trước mặt Thiên Chúa nhận mình là thân tro bụi (x. St 18,27).

- Xức tro cũng chỉ sự sám hối: Việc rắc tro trên đầu là lễ nghi và là dấu chỉ lòng ăn năn sám hối của con người với Thiên Chúa (x. 2Sm 13,19; Mac 3,47 ; Eth 4,1; Mt 11,21). Khi xức tro, thừa tác viên mời gọi các kitô hữu sám hối: “Hãy ăn năn sám hối và đón nhận Tin Mừng”. (Mc 1,15).

Tiên tri Giô-en mời gọi chúng ta hãy sám hối thực lòng: “Các ngươi hãy thật lòng trở về với Ta trong chay tịnh, nước mắt và than van” (Ge 2,12). Sám hối thực lòng là “Hãy xé tâm hồn chứ đừng xé áo” (Ge 2,13). Đó là hành động dũ bỏ những tội lỗi trong con người chúng ta.

Thánh Phaolô nói rằng cần phải phá bỏ trong chúng ta con người cũ để mang lấy con người mới (x. Col 3,1-11). Con người cũ đó là: gian dâm, ô uế, đam mê, ước muốn xấu và tham lam…giận dữ, nóng nảy, độc ác, nào là thoá mạ, ăn nói thô tục. Rũ bỏ con người cũ nhưng phải thay thế vào đó bằng những việc lành phúc đức. Mùa chay mời gọi chúng ta thay thế bằng cầu nguyện, ăn chay, làm phúc bố thí.

- Việc cầu nguyện: Cầu nguyện là trò chuyện với Chúa.

Cầu nguyện đối với người kitô hữu như cá cần nước để sống. Khi cầu nguyện chúng ta bắt chước gương Đức Giêsu: Ngài cầu nguyện khắp mọi nơi và trong mọi hoàn cảnh, nhất là trước những vấn đề hệ trọng.

Khi cầu nguyện chúng ta thi hành bổn phận Đức Giêsu dạy: Ngài dạy chúng ta cầu nguyện theo Kinh Lạy Cha; Ngài dạy chúng ta cầu nguyện luôn kẻo sa chước cám dỗ; Ngài dạy chúng ta cầu nguyện cho kẻ thù; Ngài dạy chúng ta cầu nguyện để xua trừ ma quỷ, vì có những thứ quỷ chỉ có trừ được bằng cầu nguyện, như có lần Ngài nói: “Giống quỷ ấy chỉ có cầu nguyện mới trừ được thôi”(Mc 9,29). Khi cầu nguyện nhắc nhở chúng ta sống tín thác vào Chúa. Đức Giêsu nói: “Không có Thầy các con không thể làm được việc gì?”(x. Ga 15,5). Vậy, chúng ta hãy xét mình lại về tinh thần cầu nguyện của chúng ta như thế nào? Cầu nguyện riêng? Cầu nguyện chung? Cầu nguyện trong gia đình, ở nhà thờ ? Cầu nguyện khi thành công? Cầu nguyện khi thất bại?...

-  Việc ăn chay nhằm giúp chúng ta làm chủ các ham muốn của xác thịt, tâm hồn gia tăng cách tự do để hướng tới sự chiêm niệm về các điều thiện hảo và đặc biệt là để đền bù các tội lỗi của mình, Giáo Hội mời gọi chúng ta ăn chay. Ăn chay theo luật bao gồm việc nhịn ăn và kiêng ăn.

Việc nhịn ăn: Trong ngày ăn chay không được ăn vặt, chọn một bữa ăn no, còn hai bữa kia chỉ được ăn vừa hoặc ăn ít.

Việc kiêng ăn: Kiêng ăn thịt loài máu nóng như thịt heo, gà, bò, vịt…Ngày hôm nay, Giáo Hội chỉ buộc ăn chay trong hai ngày: Thứ Tư lễ Tro và Thứ Sáu Tuần Thánh. Ngoài ra, Giáo Hội khuyến khích người kitô hữu ăn chay theo khả năng và hoàn cảnh của từng người. Đặc biệt, Giáo Hội luôn mời gọi con cái mình ăn chay theo nhiều cách thế khác nhau. Chẳng hạn: giảm bớt tiêu xài; kiêng ăn uống say sưa; không nói xấu nói hành; không xem những bộ phim xấu, những tranh ảnh khiêu dâm…Tiên tri Isaia còn cho chúng ta biết về cách ăn chay mà Thiên Chúa ưa thích nhất, đó là: “mở xiềng xích bạo tàn, tháo gông cùm trói buộc, trả tự do cho người bị áp bức, đập tan mọi gông cùm? Chẳng phải là chia cơm cho người đói, rước vào nhà những người nghèo không nơi trú ngụ, thấy ai mình trần thì cho áo che thân, không ngoảnh mặt làm ngơ trước người anh em cốt nhục? Bấy giờ ánh sáng ngươi sẽ bừng lên như rạng đông, vết thương ngươi sẽ mau lành”(Is 58,4-8).

-  Việc bố thí chỉ có ý nghĩa khi ta biết hy sinh bớt đi phần ăn của mình để làm phúc bố thí cho người nghèo. Vì vậy, việc ăn chay và bố thí luôn đi đôi với nhau. Trong sứ điệp Mùa Chay năm 2017, Đức Thánh Cha Phanxicô mời gọi chúng ta: “Mùa chay là mùa thuận tiện để mở cửa cho tất cả những ai đang túng quẫn và nhận ra nơi họ khuôn mặt của Chúa Kitô”.

Trong Tin mừng theo Thánh Matthêu, Đức Giêsu cũng cho chúng ta biết, khi làm phúc bố thí cho những kẻ bé mọn là làm cho chính Chúa, và đó cũng là điều kiện để được hạnh phúc Nước Trời. Vị Thẩm Phán mời gọi kẻ lành vào hưởng hạnh phúc nước trời bằng những lời thân thương sau đây: “Nào những kẻ Cha Ta chúc phúc, hãy đến thừa hưởng Vương Quốc dọn sẵn cho các ngươi từ thưở tạo thiên lập địa. Vì xưa Ta đói, các ngươi đã cho ăn; Ta khát các ngươi đã cho uống; Ta trần truồng, các ngươi đã cho mặc; Ta đau yếu, các ngươi đã viếng thăm; Ta ngồi tù, các ngươi đã hỏi han”(Mt 25,35-36).

Lạy Chúa, xin cho mỗi người chúng con biết vận dụng những phương pháp mà Giáo Hội đưa ra trong Mùa Chay thánh này, đó là sám hối, ăn chay, cầu nguyện và làm phúc bố thí để chữa trị tâm hồn chúng con, giúp chúng con có sức chiến đấu với sự dữ và ma quỷ. Amen.

Thứ năm sau lễ tro

Lc 9, 22-25

Để làm môn đệ Chúa Giêsu, cần phải có những điều kiện nào? Tin mừng hôm nay cho ta biết phải “từ bỏ mình, vác thập giá mình hằng ngày mà theo Chúa”. Xin cho mỗi ngày chúng ta biết can đảm từ bỏ ý mình để theo ý chúa. Từ bỏ lối sống vị kỉ để sống vị tha. Biết hy sinh vác thập giá mình hằng ngày mà bước theo Chúa, hầu xứng đáng làm môn đệ của Người.

Cuộc sống chúng ta là một chuỗi những chọn lựa. Những lựa chọn sẽ làm cho ta trở nên tốt hay xấu, thành công hay thất bại, hạnh phúc hay bất hạnh… Lựa chọn đòi hỏi chúng ta phải từ bỏ. Từ bỏ lại đòi chúng ta hy sinh. Mà hy sinh nào cũng phải chấp nhận mất mác và đau đớn.

Tin mừng hôm nay, Chúa Giêsu đòi hỏi chúng ta phải có thái độ dứt khoát trong chọn lựa. “Ai muốn theo Ta, phải từ bỏ mình, vác thập giá hằng ngày mà theo”.

Khi gọi các môn đệ, Chúa Giêsu cũng đòi hỏi các ngài phải chấp nhận từ bỏ mọi sự: Bỏ tình thân (cha mẹ, anh chị em, vợ chồng…). Bỏ con người củ với những tính hư nết xấu, cả những tội lỗi để đi theo Chúa. Đó là ta không được nhượng bộ ham muốn xác thịt, không dung dưỡng sự lười biếng, không thỏa hiệp với lòng tham lam ích kỉ... Trên hết ta phải từ bỏ chính mình, vì nếu ta có bỏ đi tất cả mà chưa từ bỏ mình thì ta chưa bỏ gì cả, từ từ chúng ta sẽ gom lại tất cả những gì mình đã bỏ rơi.

Trong kho tàng văn hóa thần bí của nước Ấn độ, người ta đọc thấy một câu chuyện răn đời lý thú sau đây :

Sau một thời gian dài kiên nhẫn chịu đựng để hướng dẫn tu luyện, một vị linh sư Ấn giáo nọ rất hài lòng về sự tiến bộ của người đệ tử ruột của ông. Nhận thức rằng người đệ tử không cần đến sự dìu dắt huấn luyện của mình nữa, nên một ngày kia, vị linh sư mới bỏ mặc anh trong một túp lều tranh rách nát bên cạnh một bờ sông.

Thực hiện huấn dụ của vị linh sư, mỗi buổi sáng khi thức dậy, người đệ tử dìm mình xuống dòng sông để thanh tẩy theo đúng nghi thức Ấn giáo, rồi anh giặt chiếc áo rách của mình. Chiếc áo rách : Ðó là tất cả tài sản duy nhất của anh.

Một ngày kia, người đệ tử buồn bực xót xa vô hạn khi phát giác chiếc áo duy nhất của mình phơi ở bờ sông đã bị chuột cắn rách tả tơi! Không còn cách nào khác, người đệ tử đành phải gõ cửa dân làng để xin một chiếc áo khác.

Chẳng bao lâu, chiếc áo này cũng bị chuột cắn nát! Lúc đó anh mới nảy sinh ý nghĩ vào làng xin cho kỳ được một con mèo. Từ nay anh khỏi phải lo lắng về sự quấy phá của mấy chú chuột nữa. Nhưng thay vì xin áo mặc, người đệ tử thuộc môn phái khất thực cũng vẫn phải ngày ngày vào làng xin cơm bánh cho mình.

Tháng này qua năm khác, anh vẫn phải vác bị đi khất thực! Một ngày kia, bỗng nhiên người đệ tử cảm thấy xấu hổ vì bao năm qua, anh đã vô tình trở thành một thứ gánh nặng cho dân làng! Nghĩ thế, anh đã tìm đủ mọi cách để tậu cho bằng được một con bò lấy vốn làm ăn. Nhưng có bò rồi thì cũng phải liệu sao có cỏ cho bò ăn. Những ngày đầu, anh tự mình đi cắt cỏ cho bò. Nhưng về lâu về dài, nhận thấy không còn thời giờ để ngồi thiền và cầu nguyện, anh đành phải thuê một người cắt cỏ cho bò.

Con bò ngày càng sinh sản ra nhiều. Chẳng bao lâu đã trở thành một đàn bò đông đúc, nên số người cắt cỏ cũng phải gia tăng theo nhịp độ phát triển của đàn bò. Mấy năm sau, mảnh đất chung quanh túp lều tranh của anh ngày xưa đã biến thành một nông trại trù phú lớn lao.

Con người đã một thời muốn từ bỏ tất cả mọi sự để trở thành một tu sĩ, một vị linh sư trong Ấn giáo, thì nay đã nghiễm nhiên trở thành một ông chủ nông trại giàu có danh tiếng. Có tiền, có tất cả mọi sự, nên anh nghĩ phải có một người tâm đầu ý hợp để cùng anh chia sẻ công việc. Sau cùng anh đành phải cưới một người vợ trẻ đẹp. Không bao lâu, anh đã trở thành một trong những ông chủ nông trại giàu có quyền thế nhất trong vùng.

Hai mươi năm sau, trong một dịp trở lại thăm ngôi làng cũ, vị linh sư Ấn giáo xưa đã một thời dẫn dắt anh trên đường tu trì, vô cùng ngạc nhiên vì thay cho túp lều tranh rách nát nghèo nàn bên bờ sông ngày nào, nay đã là cả một cơ nghiệp đồ sộ lớn lao.

Thăm hỏi dân làng để biết được tung tích người chủ nông trại giàu có uy quyền hống hách khắp vùng, vị linh sư mới ôn tồn lên tiếng hỏi người đệ tử cũ của mình: " Thế này nghĩa là gì hả con?".

Người đệ tử suy nghĩ hồi lâu rồi hối hận trả lời: "Thưa Thày, có lẽ Thày không tin. Tất cả cơ nghiệp này, được như hôm nay, cũng chỉ vì con đã không đủ can đảm tìm mọi cách để giữ được chiếc áo rách!".

Như vậy, bỏ mọi sự là phải từ bỏ cách dứt khoát và trọn vẹn.

Đi theo Ngài. Nghĩa là đi chứ không đứng, là thực hiện chứ không ước muốn, vì “hoả ngục thường được lát bằng những thiện chí”. Đi chứ không lùi: nghĩa là mỗi ngày chúng ta phải thấy được gần Chúa hơn, gần anh em hơn. Đi theo Ngài chứ không theo ai khác, nghĩa là phải xác định rõ Giêsu Kitô là thần tượng duy nhất của đời tôi. Đó là một Giêsu Kitô đã chịu đóng đinh, đã sống chết và sống lại cho tình yêu. Đi theo Ngài chứ không phải bắt Ngài phải theo tôi.

Ước gì mùa chay thánh này, chúng ta biết bỏ đi ý riêng để vâng theo ý Chúa. Biết bỏ đi những dự định toan tính của mình để vâng theo ý định của Chúa. Biết ưu tiên làm việc Chúa hơn việc mình. Biết làm cho và vì Chúa hơn làm cho và vì mình. Bởi ta biết rằng ý Chúa, việc Chúa, cho Chúa và vì Chúa thì thiện hảo và ích lợi cho đời sống chúng ta.

Thứ sáu sau thứ tư lễ tro

Mt 9, 14-15

Nhân cơ hội giải thích cho các môn đệ Gioan hiểu vì sao các môn đệ Chúa không ăn chay, Chúa Giêsu mạc khải cho họ biết về bản thân và sứ mạng của Ngài.

Trong cựu ước Thiên Chúa tự ví Người là chàng rể và Israel là nàng dâu. Như vậy khi đem trường hợp tiệc cưới ra để giải thích về việc ăn chay, Chúa Giêsu như muốn cho các môn đệ của Gioan biết rằng: Người là chàng rể và Israel là nàng dâu. Qua đó mặc nhiên tuyên bố: Người chính là Thiên Chúa đã đến giữa lòng nhân loại.

Hơn nữa, mục đích chính của việc ăn chay bấy giờ là mong đợi Đấng Messia đến. Mà Chúa Giêsu chính là Đấng Messia (chàng rể) đã đến với loài người (nàng dâu) rồi, thì cớ gì phải ăn chay.

Việc ăn chay chỉ có ý nghĩa khi nó gắn liền với toàn bộ cuộc đời của Đức Giêsu. Do đó lúc Người vui thì con người phải chia vui với Người. Khi Người khổ thì con người cùng chung đau khổ. Lúc Người chết thì con người phải cùng chấp nhận chịu chết với Người. Khi Người sống lại thì con người cũng cùng sống lại với Người.

Tóm lại, Chúa Giêsu không hề phủ nhận việc ăn chay, nhưng qua lời giải đáp thắc mắc trên, Chúa Giêsu muốn cho biết: Người chính là chàng rể mà Chúa Cha sai đến để kết hôn với loài người, yêu thương loài người và cứu độ loài người. Cũng như xác định rõ cho chúng ta biết việc ăn chay chính là để dọn lòng tiếp rước Chúa. Một khi đã tiếp nhận Chúa rồi thì không cần ăn chay nữa, trái lại phải vui mừng phấn khởi trong niềm tin yêu Chúa.

Xin cho chúng ta là những kẻ tội lỗi, yếu đuối, biết lo ăn chay hãm mình, để dọn lòng xứng đáng đón mừng Chúa qua bàn tiệc Thánh Thể mỗi ngày, nhờ đó mà ta được thông hiệp với Chúa trong ngày phục sinh vinh quang.

Thứ bảy sau thứ tư lễ tro

Lc 5, 27-32

Tin mừng hôm nay thuật lại sự kiện Chúa Giêsu kêu gọi Lêvi, người thu thuế tội lỗi làm môn đệ Chúa và sẵn lòng đồng bàn ăn uống với tội nhân. Sự kiện này minh chứng mạnh mẽ lời xác quyết của Chúa: “Tôi không đến để kêu gọi người công chính mà để kêu gọi người tội lỗi sám hối ăn năn”. Xin cho chúng ta cũng có cái nhìn tích cực và bao dung với mọi người, nhất là những người bị coi là tội lỗi. Đồng thời cũng cho chúng ta biết can đảm từ bỏ tội lỗi mình để xứng đáng bước theo Chúa trong đời sống mới.

Lêvi được xem là người tội lỗi công khai đáng sợ đối với những người Do Thái bấy giờ. Bởi vì những người thu thuế thường lạm dụng quyền hành để đánh thuế cao hơn theo luật định nhằm làm giàu cho bản thân mình. Người thu thuế cũng bị coi là người trực tiếp cộng tác với ngoại bang bóc lột trên xương máu đồng bào mình. Trong xã hội xưa nay, hạng người bán thân để nuôi miệng luôn được gắn liền với hạng người dắt mối, bảo kê được gọi là ma cô. Trong khi gái điếm kiếm tiền bằng thân xác mình, thì hạng người ma cô lại kiếm tiền trên thân xác người khác.

Đọc tin mừng chúng ta thấy nhóm người thu thuế thường được gắn liền với phường bán thân nuôi miệng. Dưới cái nhìn này thu thuế chẳng khác gì ma cô, mà còn tệ hại hơn vì họ kiếm tiền trên xương máu của người khác.

Chính vì thế mà ai ai cũng cái nhìn ác cảm, khinh bỉ đối với những người làm nghề thu thuế. Nhưng Chúa Giêsu lại có cái nhìn khác về họ. Chúa không nhìn họ làm nghề gì? xem họ thuộc băng nhóm nào? chơi với ai? Nhưng trên hết Chúa có cái yêu thương.

Với cái nhìn đầy yêu thương, cộng với lời mời gọi tin tưởng của Chúa Giêsu mà Lêvi đã đáp lời mà dứt khoát từ bỏ cái nghề gặt hái ra tiền dễ dàng, với nguồn thu lợi béo bỡ. Đúng là “Tình yêu vẫy gọi tình yêu”, Lêvi đã không chỉ dứt khoát bỏ nghề nghiệp mà ông còn chấp nhận bỏ chổ ở an toàn, êm ấm quen thuộc để dấn thân vào con đường tình. Yêu Chúa ông đã từ bỏ tất cả để theo; yêu anh em nên ông đã tạo điều kiện cho anh em đồng nghiệp đến gặp gỡ Chúa, với mong muốn chính họ cũng được biến đổi nhờ cảm nhận tình yêu và lòng bao dung tha thứ của Chúa.

Chính trong khung cảnh bàn tiệc thân tình giữa Chúa Giêsu và những người thu thuế đã làm cho nhiều người cảm thấy khó chịu. Vậy mà ngay lúc đó, Chúa Giêsu lại bất ngờ tuyên bố về sứ mạng của Người khi đến trần gian này: “Người khoẻ mạnh không cần thầy thuốc, người đau ốm mới cần. Tôi không đến để kêu gọi người công chính mà để kêu gọi người tội lỗi sám hối ăn năn”.

Xin Chúa cho chúng ta biết tích cực ăn năn sám hối để biến đổi đời sống cho phù hợp với thánh ý của Chúa. Và trong mùa chay thánh này biết gia tăng linh dược mà Chúa chỉ dẫn là: cầu nguyện, ăn chay và bố thí để chữa trị tâm hồn và sửa đổi đời sống, với tâm thế sằn sàng đón nhận ơn cứu độ của Chúa mang đến.