SUY NIỆM LỜI CHÚA NHỮNG NGÀY ĐẦU MÙA CHAY

Thứ tư Lễ Tro (Mt 6,1-6.16-18)

Dẫn

Hôm nay cùng với Giáo Hội, chúng ta bước vào mùa chay thánh.

Mùa chay thánh có thể được ví như mùa cải lương. Bởi lẽ mùa chay không chỉ mời gọi chúng ta thay đổi cách sống bên ngoài, nhưng trên hết là biến đổi tận bên trong cỏi lòng. Nghĩa là biến đổi từ tâm xấu trở nên tốt, từ tâm bất chính trở nên chính tâm, từ giả tâm trở nên thật tâm , từ ác tâm trở về với lương tâm ngay chính của thuở ban đầu Chúa tác tạo.

Khởi đầu mùa chay (mùa cải lương) bằng nghi thức xức tro lên đầu, như là bí tích mời gọi chúng ta ý thức về thân phận bụi tro, mang nhiều tội lỗi mà khiêm tốn xin ơn hoán cải. Nhận ra mình tội lỗi thì mới thật lòng xin ơn tha thứ, có được ơn tha thứ thì mới mong được biến đổi.

Ước gì mùa chay thánh này là dịp thuận tiện, là cơ hội tốt làm chuyển biến cuộc đời chúng ta trở nên tốt đẹp theo ý Chúa muốn và Giáo Hội mong đợi.

Chia sẻ

Xức tro đi liền với sám hối

Sám hối là gì ?

Từ ngữ Do thái dùng để chỉ sự sám hối có ý nghĩa sâu sắc. Đó là danh từ của động từ có nghĩa là “quay lại”. Sám hối là từ bỏ điều dữ và quay lại cùng Thiên Chúa, thay đổi cách ăn nết ở, cải tạo đời sống luân lý của tòan dân tộc hoặc của cá nhân.

Sám hối, theo tiếng Hy lạp là “Metanoia” có nghĩa là “thay đổi” = meta… não trạng = noia. Như vậy sám hối có nghĩa là sự đổi mới  của con người từ trong con người, từ trong tâm hồn, biểu lộ qua ngôn ngữ và hành vi.  Không phải chỉ như người bộ hành xoay mặt ngó lui thấy mình đi lầm đường rồi thôi, mà phải đi trở lại để đi vào đúng con đường chính.

Như vậy sám hối không phải chỉ là thay con người ở hình thức bên ngoài, mà là thay đổi chính nội tâm, biểu lộ ra bên ngoài qua ngôn ngữ và hành vi.

Tin mừng hôm nay mời gọi chúng ta sám hối hay là  trở về trong các mối hiệp thông.

1. Hiệp thông giữa con người với nhau (chiều ngang).

Không biết vô tình hay hữu ý mà tin mừng hôm nay, trước tiên Chúa Giêsu lại nhắc nhở chúng ta chỉnh đốn lại mối hiệp thông đối với nhau. “ khi làm việc lành phúc đức, anh em phải coi chừng, chớ có phô trương cho thiên hạ thấy”

Về cách làm việc lành phúc đức hay gọi là làm việc bác ái, thì Chúa dạy ta đừng thổi loa trước như bọn giả hình để cho người ta ca tụng. Chúa cảnh giác những người làm việc thiện chỉ để khoe khoang và lấy tiếng khen, để người ta ca tụng mình. Nếu để người khác ca tụng mình dưới đất thì ta đã được thưởng công rồi, không còn công phúc trước mặt Chúa nữa. Nếu không cẩn thận thì những việc quyên góp bác ái của ta chỉ nhằm để lấy điểm thì thật là tai hại. 

Ðể được gọi là việc bác ái, ta cần chia sẻ những gì là của mình, cho đi chính những gì mình cần, theo tinh thần của người đàn bà goá đã bỏ vào hòm tiền hai đồng bạc thì mới đáng quý. Còn nếu chỉ cho những thứ mà mình không dùng đến thì chẳng có giá trị gì.

Trở về sống hiệp thông trong tình bác ái với anh em là chúng ta phải vượt ra khỏi võ ốc của sự ích kỉ nhỏ nhen chính mình để đến với tha nhân bằng sự cảm thông và tha thứ, cho dầu gặp phải những lừa dối và vô ơn. Đến với mọi người bằng san sẻ chia xớt, cho dẫu gặp toàn những vong ơn bội bạc. Đến với anh chị em bằng tiếng cười cởi mở chân thành, dù gặp toàn những đắng cay muộn phiền.

Biết làm việc lành phúc đức trong âm thầm, hy sinh như thế là chúng ta đã trở về với con người thật với ý thức “ tất cả là bởi ân huệ Chúa ban”. “ đã lãnh nhận nhưng không thì trao ban nhưng không”. Cho đi mà không toan tính như thế mới đáng được Chúa trả công.

2. Hiệp thông với Chúa (chiều dọc)

Khởi đầu mùa chay, Chúa cũng mời gọi chúng ta trở về sống tình hiệp thông với Chúa qua đời sống cầu nguyện và cách thức cầu nguyện. “ khi cầu nguyện, hãy vào phòng, đóng cửa lại…”.

Những người Pharisêu là những người chỉ muốn người khác biết họ cầu nguyện và cho họ là đạo đức. Nên thuờng thích chọn những nơi đông người.

Không phải vì cầu nguyện nơi đông người là xấu, nhưng nó trở nên không xứng khi việc cầu nguyện trở nên một sản phẩm để đưa ra quảng cáo nhằm thu hút khác hàng.

 Theo cách giải thích của thánh Amrôxiô thì vào phòng đóng cửa lại mà cầu nguyện, có nghĩa là vào căn phòng nội tâm của nhà linh hồn, là nơi người ta lưu trữ tư tưởng, cảm tình.

Cầu nguyện là lúc ta hiệp thông với Chúa, nhận ra Chúa là Đấng nhân hậu và yêu thương. Trở về với Chúa qua cầu nguyện là để mở lòng đón nhận tình thương tha thứ của Chúa. Trở về với Chúa để ta nhận ra đường lối và sự chỉ dạy của Người. Trở về với Chúa ta mới nhận ra những khuynh huớng xấu và những tội lỗi của mình mà sửa đổi ăn năn. Nhất là hiệp thông với Chúa qua cầu nguyện ta tránh khỏi sa chước cám dỗ (Mt 22:20).

3. Hiệp thông với chính mình (chiều sâu)

Cuối cùng Chúa mời gọi chúng ta hãy trở về để sống tình hiệp thông với chính mình bằng việc ăn chay, kiêng thịt, hi sinh, hãm mình..

Sau Công đồng Vaticanô II, luật ăn chay kiêng thịt trở nên đơn giản: chỉ buộc kiêng thịt vào các ngày thứ sáu mùa chay và ăn chay cùng với kiêng thịt vào thứ Tư lễ Tro và thứ Sáu Tuần thánh. Ðiều đó khiến nhiều người lầm tưởng rằng luật ăn chay kiêng thịt đã trở nên lỏng lẻo dễ dãi. Tuy nhiên nếu đi sâu vào vấn đề, người ta thấy không phải vậy. Thiết tưởng ngày nay nhiều người công giáo cần phải xét lại việc ăn chay kiêng thịt.

Sống trong xã hội kĩ nghệ hoá tiêu thụ, người ta thấy thịt thà quá dư thừa. Vì thế ăn cá cũng là dịp tốt cho sức khoẻ. Vả lại những người thích ăn đồ biển thì việc kiêng thịt cũng không hẳn là việc hãm mình đáng kể. Có những người kiêng thịt mà lại đi ăn tôm hùm chẳng hạn - vừa mắc tiền vừa ngon lành - thì làm sao gọi là hi sinh hãm mình?

Ðiểm lợi ích của việc ăn chay là không những để giữ gìn sức khoẻ phần xác, mà còn giúp gia tăng sức mạnh thiêng liêng hầu chống trả cám dỗ.

Nếu người ta kiêng ăn uống chỉ nhằm mục đích giữ gìn sức khoẻ phần xác cho khỏi mập hay cao máu, hay để làm giảm chất béo cholesterol, thì việc ăn chay kiêng thịt của họ không có giá trị thiêng liêng vì thiếu động lực tôn giáo thúc đẩy. Vì vậy, muốn có giá trị thiêng liêng, người ta phải đem động lực tôn giáo vào việc kiêng cữ đồ ăn thưc uống. Mục đích của việc ăn chay kiêng cữ là để tạo nên một khoảng trống trong dạ dày hầu giúp người ta cảm thấy được sự trống rỗng trong tâm hồn mà đi tìm Chúa và mời Chúa vào để lấp đầy sự trống rỗng. Nói cách khác mục đích của việc ăn chay kiêng cữ là để cho tâm trí được thanh thoát hầu dễ vươn lên thượng giới.

Ngoài ra Giáo hội mong muốn người tín hữu tự nguyện ăn chay kiêng thịt vào những ngày khác. Ai tưởng luật ăn chay cho người Công giáo là khắt khe, thì nên tìm hiểu xem tín đồ Phật giáo và Hồi giáo giữ chay ngặt hơn gấp bội như thế nào.

Ngoài việc kiêng cữ đồ ăn thức uống, Giáo hội còn mong muốn người tín hữu không những kiêng thịt, nhưng còn kiêng miệng lưỡi, lỗ tai, con mắt, để chỉ nói, chỉ nghe, chỉ nhìn xem những gì đáng nói, đáng nghe và đáng xem, nghĩa là những gì lành mạnh hoá cho sức khoẻ tâm linh.  

Do đó, việc ăn chay kiêng thịt của người kitô hữu, không phải là để được kính nể và được tiếng khen tặng như những người Biệt Phái. Nhưng nhằm rèn luyện ý chí, làm chủ bản thân và kiềm chế những đòi hỏi bất chính của bản năng. Nhờ thế mà tâm hồn được thanh thoát và vươn lên tới những giá trị cao quý, thánh thiêng. Việc ăn chay, kiêng thịt cũng nhằm giúp chúng ta ý thức và chia sẻ phần hy sinh trong chay tịnh để trợ giúp cho những ai thiếu thốn, khó nghèo đang cần đến chúng ta.

Sự trở về trong các mối hiệp thông dĩ nhiên là việc làm thường xuyên, nhưng những mạng hiệp thông này cần được lưu ý  ra soát và sửa chữa cho thật tốt trong mùa chay.

Cầu chúc quý ông bà anh chị em mùa chay thánh thật thánh thiện.

Thứ năm sau lễ tro (Lc 9,22-25)

Dẫn

Điều kiện để theo Chúa, đó là “từ bỏ mình, vác thập giá mình hằng mà theo”. Xin cho mỗi ngày chúng ta biết từ bỏ ý mình để theo ý chúa. Từ bỏ lối sống vị kỉ để sống vị tha. Biết noi gương Chúa hy sinh hãm mình vác thập giá mình hằng ngày mà theo Chúa, hầu xứng đáng làm môn đệ Chúa.

Chia sẻ

Cuộc sống chúng ta là một chuỗi những chọn lựa. Những lựa chọn sẽ làm cho ta trở nên tốt hay xấu, thành công hay thất bại, hạnh phúc hay bất hạnh… Lựa chọn đòi hỏi chúng ta phải từ bỏ. Từ bỏ lại đòi chúng ta hy sinh. Mà hy sinh nào cũng chấp nhận mất mác và đau đớn.

Tin mừng hôm nay, Chúa Giêsu đòi hỏi chúng ta phải có thái độ dứt khoát trong chọn lựa. “ Ai muốn theo Ta, phải từ bỏ mình, vác thập giá hằng ngày mà theo”.

Khi gọi các môn đệ, Chúa Giêsu cũng đòi hỏi các ngài phải chấp nhận từ bỏ mọi sự.

Bỏ tình thân ( cha mẹ, anh chị em, vợ chồng…). Bỏ con người củ với những tật xấu để theo Chúa. Không nhượng bộ với xác thịt, không dung dưỡng với sự lười biếng, không thỏa hiệp với lòng tham lam ích kỉ.

Trên hết là bỏ chính mình, vì tuy bỏ tất cả nhưng nếu chưa từ bỏ mình thì chưa bỏ gì cả, từ từ chúng ta sẽ gom lại tất cả những gì mình đã bỏ rơi.

Trong kho tàng văn hóa thần bí của nước Ấn độ, người ta đọc thấy một câu chuyện răn đời lý thú sau đây :

Sau một thời gian dài kiên nhẫn chịu đựng để hướng dẫn tu luyện, một vị linh sư Ấn giáo nọ rất hài lòng về sự tiến bộ của người đệ tử ruột của ông. Nhận thức rằng người đệ tử không cần đến sự dìu dắt huấn luyện của mình nữa, nên một ngày kia, vị linh sư mới bỏ mặc anh trong một túp lều tranh rách nát bên cạnh một bờ sông.

Thực hiện huấn dụ của vị linh sư, mỗi buổi sáng khi thức dậy, người đệ tử dìm mình xuống dòng sông để thanh tẩy theo đúng nghi thức Ấn giáo, rồi anh giặt chiếc áo rách của mình. Chiếc áo rách : Ðó là tất cả tài sản duy nhất của anh.

Một ngày kia, người đệ tử buồn bực xót xa vô hạn khi phát giác chiếc áo duy nhất của mình phơi ở bờ sông đã bị chuột cắn rách tả tơi! Không còn cách nào khác, người đệ tử đành phải gõ cửa dân làng để xin một chiếc áo khác.

Chẳng bao lâu, chiếc áo này cũng bị chuột cắn nát! Lúc đó anh mới nảy sinh ý nghĩ vào làng xin cho kỳ được một con mèo. Từ nay anh khỏi phải lo lắng về sự quấy phá của mấy chú chuột nữa. Nhưng thay vì xin áo mặc, người đệ tử thuộc môn phái khất thực cũng vẫn phải ngày ngày vào làng xin cơm bánh cho mình.

Tháng này qua năm khác, anh vẫn phải vác bị đi khất thực! Một ngày kia, bỗng nhiên người đệ tử cảm thấy xấu hổ vì bao năm qua, anh đã vô tình trở thành một thứ gánh nặng cho dân làng! Nghĩ thế, anh đã tìm đủ mọi cách để tậu cho bằng được một con bò lấy vốn làm ăn. Nhưng có bò rồi thì cũng phải liệu sao có cỏ cho bò ăn. Những ngày đầu, anh tự mình đi cắt cỏ cho bò. Nhưng về lâu về dài, nhận thấy không còn thời giờ để ngồi thiền và cầu nguyện, anh đành phải thuê một người cắt cỏ cho bò.

Con bò ngày càng sinh sản ra nhiều. Chẳng bao lâu đã trở thành một đàn bò đông đúc, nên số người cắt cỏ cũng phải gia tăng theo nhịp độ phát triển của đàn bò. Mấy năm sau, mảnh đất chung quanh túp lều tranh của anh ngày xưa đã biến thành một nông trại trù phú lớn lao.

Con người đã một thời muốn từ bỏ tất cả mọi sự để trở thành một tu sĩ, một vị linh sư trong Ấn giáo, thì nay đã nghiễm nhiên trở thành một ông chủ nông trại giàu có danh tiếng. Có tiền, có tất cả mọi sự, nên anh nghĩ phải có một người tâm đầu ý hợp để cùng anh chia sẻ công việc. Sau cùng anh đành phải cưới một người vợ trẻ đẹp. Không bao lâu, anh đã trở thành một trong những ông chủ nông trại giàu có quyền thế nhất trong vùng.

Hai mươi năm sau, trong một dịp trở lại thăm ngôi làng cũ, vị linh sư Ấn giáo xưa đã một thời dẫn dắt anh trên đường tu trì, vô cùng ngạc nhiên vì thay cho túp lều tranh rách nát nghèo nàn bên bờ sông ngày nào, nay đã là cả một cơ nghiệp đồ sộ lớn lao.

Thăm hỏi dân làng để biết được tung tích người chủ nông trại giàu có uy quyền hống hách khắp vùng, vị linh sư mới ôn tồn lên tiếng hỏi người đệ tử cũ của mình: " Thế này nghĩa là gì hả con?! ".

Người đệ tử suy nghĩ hồi lâu rồi hối hận trả lời: "Thưa Thày, có lẽ Thày không tin. Nhưng tất cả cơ nghiệp này, được như hôm nay, cũng chỉ vì con đã không đủ can đảm tìm mọi cách để giữ được chiếc áo rách!"

Như vậy bỏ mọi sự là phải từ bỏ cách dứt khoát và trọn vẹn.

Đi theo Ngài. Nghĩa là đi chứ không đứng, là thực hiện chứ không ước muốn. “ hoảng ngục thuờng được lát bằng những thiện chí”.

Đi chứ không lùi: nghĩa là mỗi ngày chúng ta phải thấy được gần Chúa hơn, gần anh em hơn. Đi theo Ngài chứ không theo ai khác. Phải xác định rõ Giêsu Kitô là thần tượng của đời tôi. Đó là một Giêsu Kitô đã chịu đóng đinh, đã sống chết cho tình yêu. Đi theo Ngài chứ không phải bắt Ngài phải theo tôi.

Ước gì mùa chay thánh này, chúng ta  biết bỏ đi ý riêng để vâng theo ý Chúa. Biết bỏ đi những dự định toan tính của mình để vâng theo ý định của Chúa. Biết  ưu tiên làm việc Chúa hơn việc mình. Biết làm cho và vì Chúa hơn làm cho và vì mình. Bởi biết rằng ý Chúa, việc Chúa, cho Chúa, vì Chúa thì thiện hảo và ích lợi cho chúng ta.

Thứ sáu lễ tro (Mt 9, 14-15)

Dẫn

Nhân cơ hội giải thích cho các môn đệ Gioan hiểu vì sao các môn đệ Chúa không ăn chay, Chúa Giêsu mạc khải cho họ biết về bản thân và sứ mạng của Ngài.

Chia sẻ

Trong cựu ước Thiên Chúa tự ví Người là chàng rể và Israellà nàng dâu.

Như thế khi đem trường hợp tiệc cưới ra để giải thích về việc ăn chay, Chúa Giêsu muốn cho các môn đệ của Gioan biết rằng: Người là chàng rể và Israel là nàng dâu. Qua đó mặc nhiên tuyên bố Người chính là Thiên Chúa đã đến giữa lòng nhân loại.

Hơn nữa, mục đích chính của việc ăn chay bấy giờ là mong đợi Đấng Messia đến. Mà Chúa Giêsu chính là Đấng Messia (chàng rể)  đã đến với loài người (nàng dâu) rồi, thì cớ gì phải ăn chay.

Việc ăn chay phải gắn liền với cuộc đời của Đức Giêsu. Do đó lúc Người vui thì con người phải chia vui với Người. Khi Người khổ thì con người cùng chung đau khổ. Lúc Người chết thì con người phải cùng chấp nhận chịu chết với Người. Khi Người sống lại thì con người cũng cùng sống lại với Người.

Tóm lại, Chúa Giêsu không hề phủ nhận việc ăn chay nhưng qua lời giải đáp thắc mắc trên, Chúa Giêsu muốn cho biết: Người chính là chàng rể Chúa Cha sai đến kết hôn với loài người, yêu thương loài người và cứu độ loài người.

Cũng như xác định rõ cho chúng ta biết việc ăn chay chính là để dọn lòng tiếp rước Chúa. Một khi đã tiếp nhận Chúa rồi thì không cần ăn chay nữa, trái lại phải vui mừng phấn khởi trong niềm tin yêu Chúa.

Xin cho chúng ta là những kẻ tội lỗi, yếu đuối, biết lo ăn chay hãm mình, để dọn lòng xứng đáng đón mừng Chúa qua bàn tiệc Thánh Thể mỗi ngày, nhờ đó mà được thông hiệp với Chúa trong ngày phục sinh vinh quang.

Thứ bảy lễ tro  (Lc 5, 27-32)

Dẫn

Tin mừng hôm nay thuật lại sự kiện Chúa Giêsu kêu gọi Lêvi, người thu thuế tội lỗi làm môn đệ Chúa và sẵn lòng đồng bàn ăn uống với tội nhân. Sự kiện này minh chứng mạnh mẽ lời xác quyết: “ Tôi không đến để kêu gọi người công chính mà để kêu gọi người tội lỗi sám hối ăn năn” của Chúa.

Xin cho chúng ta cũng có cái nhìn tích cực và bao dung với mọi người, nhất là những người bị coi là tội lỗi. Đồng thời cũng cho chúng ta biết can đảm từ bỏ tội lỗi mình để xứng đáng bước theo Chúa trong đời sống mới.

Chia sẻ

Lêvi được xem là người tội lỗi công khai đáng sợ đối với những người Do Thái bấy giờ, bởi vì:

Những người thu thuế thường lạm dụng quyền hành để đánh thuế cao hơn theo luật định nhằm làm giàu cho bản thân mình.

Người thu thuế cũng bị coi là người trực tiếp cộng tác với ngoại bang bóc lột trên xương máu đồng bào mình.

Trong xã hội xưa nay, hạng người bán thân để nuôi miệng luôn được gắn liền với hạng người dắt mối, bảo kê được gọi là ma cô. Trong khi gái điếm kiếm tiền bằng thân xác mình, thì hạng người ma cô lại kiếm tiền trên thân xác người khác.

Đọc tin mừng chúng ta thấy nhóm người thu thuế thường được gắn liền với phường bán thân nuôi miệng. Dưới cái nhìn này thu thuế chẳng khác gì ma cô, mà còn tệ hại hơn vì họ kiếm tiền trên xương máu của người khác.

Chính vì thế mà ai ai cũng cái nhìn ác cảm, khinh bỉ đối với những người làm nghề thu thuế.

Nhưng Chúa Giêsu lại có cái nhìn khác về họ. Chúa không nhìn họ làm nghề gì? xem họ thuộc băng nhóm nào? chơi với ai?  Nhưng trên hết Chúa có cái yêu thương.

Chính cái nhìn đầy yêu thương cộng với lời mời gọi tin tưởng của Chúa Giêsu mà Lêvi đáp lời bằng cách dứt khoát từ bỏ cái nghề gặt hái ra tiền dễ dàng, nguồn thu lợi béo bỡ. “Tình yêu vẫy gọi tình yêu”, Lêvi đã không chỉ dứt khoát bỏ nghề nghiệp mà ông còn chấp nhận bỏ chổ ở an toàn, êm ấm quen thuộc để dấn thân vào con đường tình yêu. Yêu Chúa bằng từ bỏ tất cả để theo, yêu anh em đồng nghiệp bằng việc tạo điều kiện để đưa anh em mình đến gặp gỡ Chúa mong chính họ cũng được biến đổi nhờ cảm nhận tình yêu và lòng bao dung tha thứ của Chúa.

Chính trong khung cảnh bàn tiệc gây khó chịu cho nhiều người chung quanh, Chúa lại bất ngờ tuyên bố sứ mạng làm kinh ngạc mọi người: “ người khoẻ mạnh không cần thầy thuốc, người đau ốm mới cần. Tôi không đến để kêu gọi người công chính mà để kêu gọi người tội lỗi sám hối ăn năn”.

Xin Chúa chữa chúng con lành sạch hết những bệnh tật tâm hồn là những tính hư nết xấu và tội lỗi. Xin cho chúng con biết tích cực và kiên nhẫn dùng những linh dược mà Chúa đã chỉ dẫn là: cầu nguyện, ăn chay, bố thí”  mà chữa trị tâm hồn, sửa đổi đời sống cho tốt đẹp hầu xứng đáng với tình yêu và xứng danh là môn đệ Chúa.

Khi đã được Chúa chữa trị lành sạch, xin cho chúng ta cũng biết quan tâm giới thiệu những người bệnh khác đến với Chúa để hy vọng họ cũng được Chúa chữa lành.