MÙNG MỘT TẾT: TẠ ƠN CHÚA NĂM MỚI

Is 65,17-21; Kh 21,1-6; Mt 5,43-48

Khởi đầu năm mới, ai trong chúng ta cũng mong nhận được những lời chúc tốt đẹp nhất, cách đặc biệt nhất là được Thiên Chúa chúc lành.

Thật hạnh phúc biết bao khi chúng ta có chung một Thiên Chúa là Cha. Ngài rất mực yêu thương và sẵn ban mọi phúc lành cho chúng ta là con cái của Ngài. Vì thế trong ngày đầu năm mới tinh khôi, tràn đầy sắc xuân, chúng ta hãy dâng lên Chúa những ước nguyện chân thành với lòng yêu mến kính tin, chắc chắn Thiên Chúa sẽ “lì xì” cho chúng ta muôn vàn phúc lộc dư đầy.

Thánh lễ minh niên sáng nay, chúng ta hãy cầu xin Thiên Chúa chúc lành cho quê hương, cho họ đạo, cho những người thân trong gia đình cũng như cho mỗi người chúng ta luôn sống lạc quan, vui vẻ, bình an trong Chúa. Nhất nhất là biết lan tỏa lan hương thơm thánh thiện, tỏa sáng rực rỡ hoa nhân đức trong đời sống hàng ngày.

Để những ước nguyện đầu năm của chúng ta xứng đáng được Chúa vui nhận, giờ đây chúng ta hãy thành tâm sám hối xin Chúa bao dung tha thứ những lầm lỗi, thiếu sót của chúng ta trong năm qua, nhờ đó chúng ta mới xứng đáng cử hành mầu nhiệm thánh.

 

SUY NIỆM 1:

Buổi sáng Minh Niên, một thời điểm thánh thiêng của dòng thời gian. Năm Quý Mão đã qua, năm mới Giáp Thìn vừa tới. Một thời gian mới với nhiều mộng ước. Tốt đẹp, cao cả có, quảng đại xả kỷ có thể nhiều và ích kỷ vụ lợi cũng không thiếu. Nhưng dù gì đi nữa thì một vài ngày đầu xuân rất cần phải là những ngày của sự may lành, ít là trong nguyện ước, dành cho nhau và cho chính bản thân mình. Hết đi tết tạ các ân nhân, các đấng bậc sinh thành hay đấng vị vọng trong đạo lẫn ngoài đời, thì lại đi chúc tuổi, mừng xuân nhau. Nhà thơ Tú Xương, một thi nhân nhiều tài và cũng không thiếu tật đã cất lời:

Lẳng lặng mà nghe nó chúc nhau.

Chúc nhau trăm tuổi bạc đầu râu.

Phen này ông quyết đi buôn cối.

Thiên hạ khối đứa thích ăn trầu. Thi nhân hứng chí tiếp:

Lẳng lặng mà nghe nó chúc sang, chúc giàu…

Phúc, lộc, thọ, quả là những điều thường tình mà con người vốn khao khát kiếm tìm, bất kể già trẻ, lớn bé, hay sang hèn. Và đó cũng là nội dung lời Chúa qua hai bài đọc thứ nhất và thứ hai ngày Lễ Minh Niên (mẫu B).

Thiên Chúa phán qua miệng ngôn sứ Isaia: “Vì Giêrusalem, Ta sẽ hoan hỉ, vì dân Ta, Ta sẽ nhảy mừng. Nơi đây sẽ không còn nghe thấy tiếng than khóc kêu la. Nơi đây sẽ không còn trẻ sơ sinh chết yểu, và người già tuổi thọ không tròn. Vì trăm tuổi mà chết là vẫn còn chết trẻ”.

Ý định của Thiên Chúa qua bài đọc thứ hai đó là: Thiên Chúa đến ở với nhân loại và Người sẽ lau sạch nước mắt chúng ta. Sẽ không còn sự chết, không còn cảnh tang tóc, đau khổ.

Thánh ý của Chúa thế là đã rõ. Người muốn từng người, từng gia đình, từng tập thể quốc gia, dân tộc được an vui hạnh phúc, được sống và sống dồi dào. Thánh ý Thiên Chúa dành cho loài thọ tạo, cách riêng cho con người thì ba chữ phúc- lộc- thọ, hẳn chưa đủ đong đầy.

Một trong những quan niệm tương đối phổ biến trong dân gian xưa lẫn nay đó là: “mưu sự tại nhân, thành sự tại thiên”. Con người khao khát, mơ ước, toan tính đủ cách, đủ bề nhưng sự việc có thành tựu hay không là phải do ý trời. Bôn ba vất vả không qua mệnh trời. Tuy nhiên với sự mạc khải tròn đầy qua cuộc đời và lời giảng dạy của Chúa Kitô thì ta phải nói rằng: Mưu sự tại Thiên mà thành sự là tại nhân.

“Thiên Chúa yêu thế gian đến nỗi đã ban Con Một, để ai tin vào Con của Người, thì khỏi phải chết, nhưng được sống muôn đời” (Ga.3,16). Vấn đề còn lại là ở chúng ta, tạo vật có ý thức và tự do. Thành sự hay không là tại nhân loại chúng ta, là do bởi chính mỗi người chúng ta như lời thánh giáo phụ Âugustinô: “Thiên Chúa dựng nên tôi không cần có tôi, nhưng Người không thể cứu độ tôi mà không cần có tôi”.

Những lời Tin mừng chúng ta vừa nghe trong Thánh Lễ Minh Niên này chính là chìa khóa để chúng ta xây dựng hạnh phúc cho bản thân và tha nhân. Và điều này lại hiển lộ cách rõ nét qua cung cách sống của chúng ta trong ba ngày đầu xuân mới.

Nếu nhìn dưới khía cạnh tiêu cực tức là tránh, kiêng thì ba ngày đầu xuân người ta thường tránh gây những điều xúi quẩy cho nhau. Dù có bực mình lắm những vẫn nín nhịn. Dù có khó chịu những vẫn không để sự gì chẳng hay xảy ra. Có thể có một vài sự kiêng kỵ mang nét mê tín nhưng dẫu sao nó cũng nhắc nhớ chúng ta lời của Khổng Phu Tử và Lời trích sách Tobia là: “Kỷ sở bất dục vật ư thi nhân”. Điều gì ta không muốn kẻ khác làm cho mình thì đừng làm cho tha nhân.

Chúa Kitô lại dẫn chúng ta đến chiều kích tích cực đó là “điều gì anh em muốn người ta làm cho mình thì hãy làm điều ấy cho tha nhân” (x.Mt 7,12). Tích cực làm cho nhau những điều tốt đẹp mà lòng mong người khác làm cho mình. Chúng ta rất có thể thực hiện điều này trong ba ngày đầu xuân. Tuy nhiên, sự thường chúng ta chỉ thực hiện những điều ấy cho người mình thương, cho người mình thân hay cho người mình dễ gần hay thích gần vì họ quyền cao chức trọng.

Chúa Giêsu đòi hỏi chúng ta phải đi xa hơn thế. Phải nên trọn lành như Thiên Chúa là Cha chúng ta ở trên trời, Đấng cho mưa rơi đều xuống trên người lành lẫn kẻ bất lương, cho mặt trời lên soi sáng người lành thánh lẫn tội nhân.

Mưu sự tại thiên-Thành sự tại nhân. Ước gì những tâm tình tốt đẹp trong các ngày đầu xuân cứ mãi kéo dài suốt cả năm. Đó là không chỉ kiêng tránh những điều không hay, không may cho tha nhân mà còn tích cực dệt xây những điều tốt đẹp cho nhau, cho những người kém may mắn, cho cả những người đang thù hận chúng ta, bách hại chúng ta.

Chúng ta đã bước vào năm mới Âm lịch, năm Giáp Thìn, một con linh vật xem ra rất tương phản theo cái nhìn của con người phương Đông và phương Tây.

Thìn đứng thứ 5 trong chu kỳ mười hai con giáp (Tí, Sửu, Dần, Mẹo, Thìn, Tỵ…).

Lịch nước ta và Trung Quốc là âm lịch, lịch mặt trăng theo phép thập can và thập nhị chi.

Thập can có: Giáp, Ất, Bính, Đinh, Mậu, Kỷ, Canh, Tân, Nhâm, Quý.

Thập nhị chi có 12 được tượng hình với 12 con vật: Tí (chuột), Sửu (trâu), Dần (hổ), Mão (mèo), Thìn (rồng), Tị (rắn), Ngọ (ngựa), Mùi (dê), Thân (khỉ), Dậu (gà), Tuất (chó) và Hợi (lợn).

Mười hai chi đi với mười can thành tên mỗi năm theo chu kỳ 10 năm là một vòng, và 6 vòng là 60 năm thành một giáp.

Năm nay là năm Thìn tức năm Rồng, lấy tượng rồng làm chủ cho năm. 

Năm Âm lịch được tính vào ngày Đông chí mà ngày Đông chí thường rơi vào tháng 11, nên tháng 11 là tháng Tí, cho nên tháng Thìn là tháng 3 âm lịch. Và giờ Thìn là từ 7 giờ đến 9 giờ sáng trong ngày, bởi lẽ canh 3 từ 23h- 01h sáng thuộc giờ Tí, thì giờ Sửu là từ 1h-3h, giờ Dần từ 3h-5h, giờ Mão từ 5-7h, nên giờ Thìn là từ 7h-9h sáng.

Rồng là một con vật của huyền thoại và luôn là biểu tượng của thành công và quyền lực. Trong tâm tưởng nhân dân, có 4 con vật linh thiêng là “long, ly, quy, phượng” biểu trưng cho hạnh phúc, mà Rồng là con vật đứng đầu.

Rồng đã đi vào lịch sử dân tộc ngay từ thời Hùng Vương dựng nước. Nhân dân ta nhận mình là dòng giống của Lạc Long Quân và Âu Cơ. Long Quân là vua rồng, Âu Cơ là tiên nữ, từ đó mà có các khái niệm “Con rồng cháu tiên”, “Nòi giống rồng tiên”.

Rồng thường được thể hiện với hình tượng bay lượn trên mây nên “Rồng mây gặp hội” còn chữ nho ý này là “Long vân khánh hội”, hội tốt lành.

Khái niệm “cá hóa long” cá hóa rồng, là chỉ về “cá vượt vũ môn”, cá qua được cửa mưa, cửa nước “vũ môn” sẽ hóa thành rồng, chỉ người học trò đi thi và cũng là lời chúc.

Nói về hôn nhân đẹp đôi phải lứa, hứa hẹn hạnh phúc bền vững, người ta nói “thỏa nguyền ấp phượng, đẹp duyên cưỡi rồng”.

Rồng còn có ý nghĩa biểu hiện quyền lực tối cao cho nên chỉ có nhà vua mới được mang biểu tượng rồng, kiệu vua là long đình, thuyền vua là long chu, ngai vua là long ngai…

Rồng cũng là con vật có quan hệ tới mùa màng và đời sống con người. Rồng mang thủy tính, tính nước. Rồng là vua của biển cả, đại dương gọi là long vương như Đông Hải long vương, Nam Hải long vương, Tứ Hải long vương...

Rồng là linh vật được chạm khắc ở các đình đền, ở cột, đầu đao, cánh cửa với nhiều tư thế khác nhau, rồng mẹ rồng con, rồng phun nước, rồng ngậm sách… Nóc đình, đền ở Khu di tích lịch sử Đền Hùng, trên nóc đền Thượng có tên kính thiên lĩnh điện cũng có tạc hình rồng, hai rồng chầu mặt trời.

Trong văn hóa Á Đông, trong đó có Việt Nam, thì rồng là linh vật mang trên mình sức mạnh thiên nhiên đại diện cho 4 yếu tố cấu tạo nên vũ trụ là: nước, lửa, đất, và gió.

Tuy nhiên trong văn hóa phương Tây, rồng được mô tả giống như một con rắn hay con thằn lằn khổng lồ, có cánh như dơi và biết phun lửa, là biểu tượng của cái ác và thần dữ.

Con rồng, là một con vật thường được gắn liền với vị đứng đầu một quốc gia theo chế độ quân chủ: long ngai, long bào, long thể...Thế nhưng trong thực tiển lịch sử có một số vị minh quân lấy “dân vi quý- xã tắc thứ chi” thì xem ra quá ít so với số hôn quân, bạo chúa. Điều này khiến chúng ta, các Kitô hữu dưới ánh sáng lời mạc khải cần cẩn trọng với con mảng xà, con rồng đỏ vốn là hình ảnh của ma quỷ và satan. Thánh tông đồ cả Phêrô đã từng cảnh báo rằng “ma quỷ như sư tử luôn rảo quanh chúng ta để rình chờ cắn xé” (x.1P 5,8).

Bước vào năm mới, năm con rồng, để cho con linh vật này thực sự là rồng vàng, rồng bay (thăng long) thì cần phải nỗ lực gắng công nhiều về mọi phương diện. “Tùng thiện như đăng, tùng ác như băng”. Để vươn lên, để hướng thượng thì chắc chắn cần phải vượt thắng nhiều lực cản, cởi bỏ nhiều gánh ách nặng nề đó là những điều xấu xa tồi tệ và cả một vài điều nào đó mà ta xem ra là hay là tốt nhưng lại khiến ta không thể bay cao bay xa được theo ý muốn của Chúa và giáo hội.

Xin cùng chúc nhau một năm mới khang an thánh đức với quyết tâm làm cho ý Chúa được viên thành, ý Cha thể hiện dưới đất cũng như trên trời bằng nỗ lực của chúng ta, những tạo vật có ý thức và tự do, biết sống yêu thương nhau trong tình liên đới và tinh thần trách nhiệm.

Xin mượn lời của thi sĩ Tế Xương để kết những dòng chia sẻ đầu năm mới:

Bắt chước ai ta chúc mấy lời:

Chúc cho khắp hết ở trong đời,

Vua, quan, sĩ, thứ, người muôn nước,

Sao được cho ra cái giống người.

Dĩ nhiên là chúc nhau sống sao cho ra cái giống người được tạo thành vốn dĩ là hình ảnh của Thiên Chúa, Đấng là Tình Yêu. Tình yêu được hiện thực nơi những con người biết sống yêu thương, liên đới với nhau bằng cả tinh thần lẫn vật chất, bằng cả tâm hồn lẫn thể xác; yêu thương chia sẻ cho nhau không chỉ những điều thiện hảo ở đời này mà còn cả hạnh phúc vĩnh cửu muôn đời mai sau. (St)

SUY NIỆM 2: NỚI RỘNG TẦM NHÌN

“Tiên vàn hãy tìm Nước Thiên Chúa!”.

“Tiền thường xen vào giữa Chúa và người. Che mắt bằng hai xu nhỏ, bạn sẽ không thấy những ngọn núi. Cũng không cần một số tiền quá lớn xen vào giữa bạn với Chúa; chỉ cần một xu đặt không đúng vị trí, hậu quả sẽ là mất tầm nhìn, và bạn không bao giờ thấy Ngài. Hãy nới rộng tầm nhìn, đừng che chắn nó!” - Cedric Gowler.

Kính thưa Anh Chị em,

“Chỉ cần một xu đặt không đúng vị trí, hậu quả sẽ là mất tầm nhìn!”. Ngày đầu năm, Lời Chúa mời gọi bạn và tôi ‘nới rộng tầm nhìn’, đừng che chắn nó! Chúa Giêsu căn dặn, “Tiên vàn hãy tìm Nước Thiên Chúa!”. Đừng lo lắng kiểu thế gian, “Ta sẽ ăn gì và mặc gì?”.

“Tiên vàn hãy tìm Nước Thiên Chúa!”. Điều Chúa Giêsu dạy được thánh Ignatiô gọi là ‘dửng dưng’ đối với vật chất. Rõ ràng, một số vật chất như bánh ăn, áo mặc và chỗ ở là cần thiết; nhưng thái độ ‘dửng dưng’ đối với chúng không phải là không quan tâm; trái lại, rất quan tâm! Chúng ta quan tâm có nhiều thứ và chỉ sử dụng chúng trong chừng mực cần thiết để kính mến Thiên Chúa và yêu thương phục vụ tha nhân như Ngài mong chờ.

Lo lắng về của ăn vì giờ này tôi đang đói, rất khác, so với việc liệu tôi sẽ có gì để ăn vào tháng tới hay không; trăn trở về những gì đang xảy ra khi sức khoẻ tôi được chăm sóc tử tế, rất khác, so với việc tự hỏi sức khoẻ của tôi sẽ giữ được bao lâu những năm tới; băn khoăn vì không có tiền nhà để trả tháng này, rất khác, so với việc tự hỏi, khi nào tôi giàu?

Cũng thế, bận tâm về tương lai là lãng phí thời gian và năng lượng; ấy thế, bạn và tôi lại ‘mê’ chúng! Bởi lẽ, lo lắng không bao giờ cất được nỗi buồn của ngày mai, nó chỉ đào huyệt chôn vùi niềm vui của ngày hôm nay. Ngày đầu năm, Chúa Giêsu mời chúng ta nhìn lũ chim trời và những khóm hoa đồng nội. Chúng không làm gì ngoài việc trở nên chính mình; hồn nhiên bay lượn, đong đưa trước gió. Chúng thanh thoát, ngu ngơ và đẹp làm sao! Khi thời gian của chúng đến, chúng qua đi, vậy thôi! Đừng quên, Đấng chăm bẵm chúng là Đấng dựng nên trời đất, biển khơi và muôn loài trong đó - bài đọc Sáng Thế.

Vậy mà, chúng ta thường quá bận lòng để hối tiếc quá khứ hoặc trăn trở tương lai. Khá phi lý! Niềm vui và hạnh phúc chỉ có trong hiện tại. Không ở đâu khác! Nhìn về phía trước, ngoái lại phía sau, sẽ không bao giờ tìm thấy hạnh phúc; vì hạnh phúc đang ở đây, trong tầm tay vào mọi thời điểm. “Bạn có mọi thứ bạn cần ngay bây giờ để hạnh phúc!” - Anthony de Mello. Cuộc sống sẽ ra sao nếu bạn thực sự tin vào những gì chưa tới hay những gì đã qua! Vì hạnh phúc chỉ có thể có trong hiện tại. Hạnh phúc hôm qua không còn; hạnh phúc ngày mai chưa tồn tại; nếu bây giờ bạn không hạnh phúc, sẽ không bao giờ!

Anh Chị em,

“Tiên vàn hãy tìm Nước Thiên Chúa!”. Ngày đầu năm, Giáo Hội muốn con cái định hướng cụ thể cho những tháng ngày tới. Bạn tìm gì? Hẳn ai cũng tìm điều cao quý nhất. Nhưng tất cả “gì” của thế gian đều ngắn ngủi, phù du so với Nước Thiên Chúa. Bởi lẽ tìm kiếm và sở hữu Nước Thiên Chúa là sở hữu chính Chúa; có Chúa, có tất cả, không chỉ đời này nhưng cả đời sau. 365 ngày mở ra, chắc chắn vui có, buồn có; hạnh phúc có, khổ đau có. Nhưng nếu biết ‘nới rộng tầm nhìn’ vào Cha trên trời, chúng ta sẽ an tâm vững tiến. “Tìm Nước Thiên Chúa” là một tầm nhìn và là một hướng đi đúng đắn nhất. Phaolô thật chí lý, “Anh em hãy vui luôn trong niềm vui của Chúa. Tôi nhắc lại, vui lên anh em!” - bài đọc hai.

Chúng ta có thể cầu nguyện,

“Lạy Chúa, Chúa là Mùa Xuân, đừng để bất cứ điều gì, bất cứ ai chắn che Chúa khỏi con. Cho con thấy rõ Chúa mỗi ngày, biết dang rộng đôi tay để nhận và để trao!”, Amen.

 Lm Minh Anh, Tgp Huế

 

CHÚC TẾT HỌ ĐẠO NĂM MỚI 

Mùa xuân năm mới lại về

Chúc cho toàn thể cộng đoàn nhà ta

Một năm Quý Mão đi qua

Giáp Thìn năm mới cả nhà yên vui.

 

Bao nhiêu quá khứ đẩy lùi

Bao nhiêu sui rủi chôn vùi theo luôn

Hanh thông phúc lộc trào tuôn

Buôn may bán đắt tiền tuôn vào nhà.

 

Xuân sang Tết đến mọi nhà

Chúc ông sức khỏe, chúc bà an khang

Chúc cô, chúc chú giàu sang

Một năm sung túc cười vang mỗi ngày

 

Chúc anh, chúc chị hăng say

Thiếu nhi học giỏi đợi ngày thành danh

Chúc cho vạn sự tốt lành

Giáp Thìn năm mới bức tranh sáng ngời.

 

Đầu Xuân kính chúc mọi người

Nam thanh nữ tú vui cười đón Xuân

Chúc cho ơn gọi hiến dâng

Cha thầy tu sĩ thêm phần thăng hoa

 

Quý ông trẻ mãi không già

Quý bà cũng vậy như là đôi mươi

Quý cô đẹp tựa hoa tươi

Quý em đẹp mãi rạng ngời nét Xuân

 

Ân nhân cùng với người thân

Làm ăn may mắn thêm phần thanh cao

Giáp Thìn năm mới xin chào

Mong cho xứ đạo mỗi ngày phồn vinh

 

Bà con xứ đạo quê mình

Mọi người vui vẻ thắm tình bao dung

Tham gia phục vụ chung cùng

Hiệp thông sứ vụ tinh thần hăng say

 

Mọi nhà đức hạnh dựng xây

An vui hạnh phúc đong đầy Chúa ban

Nguyện cầu phúc lộc giàu sang

Chúc mừng năm mới thánh ân tuôn tràn.